İslam'da manevi derinliğin anahtarları: “Esma-ül Hüsna 4”

Allah’ın her bir ismi, Allah'ın farklı bir yönünü vurgular ve inananların günlük hayatlarında ve ibadetlerinde rehberlik eder. İşte bu haftaki konumuz:

ALLAHIN İSİMLERİNDEN “EL-ADL”

EL-Adl, çok adil olan zulmetmeyen, kullarına da adil olmayı, adaletle davranmayı emreden demektir. Ali İmran Suresi 18. ayetinde “Allah, gerçekten kendisinden başka ilah olmadığına şahitlik etti. Melekler ve ilim sahipleri de ondan başka ilah olmadığına adaletle şahitlik ettiler. Aziz ve hakim olan Allah’tan başka ilah yoktur” buyurulmuştur.

Şu fani dünyada biz insanlar adaleti bir terazi ile simgelemişizdir. Terazi dengeyi anlatır. İki kefesine konulan şeylerin dengede olması, doğruyu, hakkı, adaleti getirir. Toplumlara insan ilişkilerindeki bozulmaları düzeltir. Allah (c.c), insanı tek başına yaşasın diye yaratmamış, onu bir toplum içinde insanlar ile ilişkiler kuracak kabiliyetler ile donatmış ve ümmet olma bilinci ile yaşayan bir İslam toplumu kursunlar istemiştir.

Maide Suresi’nin 42. ayetinde “Şüphesiz Allah adaletle hüküm yürütenleri sever” buyurarak konuyla ilgili kesin bilgi vermiştir. Bu geçici dünya imtihan dünyası insanoğlunun gücü her şeyi bu dünyada çözümlemeye yetmez. Olaylar karşısında adil olup hakkı teslim edemez. Nice delalet ehli ceza almadan, nice hidayet ehli de mükafatını görmeden göçer bu dünyadan.

ALLAHIN İSİMLERİNDEN “EL-LATİF”

EL-Latif, sonsuz lütuf ve kerem sahibi, bütün işleri en ince teferruatına kadar bilen, her şeyin derinliğine nüfuz eden, mahlukatının ihtiyaçlarını en ufak detayına kadar bilen ve en mükemmel şekilde karşılayan ince sezilmez yollar ile kullarına çeşitli faydalar ulaştıran demektir. Enam Suresi 102. ayetinde “Gözler onu ihata edip kuşatamaz. O ise bütün gözleri kuşatır. O lütuf sahibidir. Her şeyden haberdardır” buyurulmuştur.

Elle tutup varlığını hissettiğimiz bir makro dünya birde göremediğimiz ancak mikroskop, elektron mikroskobu, röntgen gibi aletler ile görünür hale getirebildiğimiz bir mikro dünya var. Bir de can, akıl, ruh, sevgi, acı, ızdırap gibi nitelendirdiğimiz fakat hiçbir şekilde görülmeyen bir his dünyamızda var değil mi? Son derece kompleks ama olduğu kadar karmaşık birbirine bağlı bir yığın alet ve edevatın çalıştığı bir fabrika o yüce sanatkar latif ismi ile her birimizi özel biçimlerde özel ruh yapıları ile donatarak sanatının inceliklerini göstermiştir.

ALLAHIN İSİMLERİNDEN “EL-HABİR”

EL-Habir, her şeyin iç yüzünden gizli taraflarından haberdar olan, olanları ve olacakları en iyi şekilde bilen, mülkünde olup biten her şeyden haberdar olan demektir. Hücurat Suresi 49. ayetinde “Şüphesiz Allah göklerin ve yerin gaybını, görülmeyen esrarını bilir. Allah yaptıklarımızı görendir” buyurulmuştur.

Bu ismi bilmek, bu ismin inceliklerine vakıf olabilmek insanın hayatına muhteşem bir kulluk bilincini getirir. Onun ahirette ebedi hayatına en güzel şekilde hazırlanmasına vesile olur. Yüce Allah zamandan ve mekandan münezzeh olarak zaman ve mekan kapsadığı her şeyi kainatta geçmişten geleceğe kadar olmuş ve olacakların tümünü bilir. Hz Adem’den kıyamete kadar gelecek bütün insanların da hayatlarının başlangıcından ölümlerine dek neler yaptığından ve neler yapacaklarından haberdardır. Sadece amellere dökülenler değil akıllardan geçenlerden sinelerin sakladıklarından da haberdardır o.

ALLAHIN İSİMLERİNDEN “EL-HALİM”

EL- Halim, cezalandırma imkanına ve gücüne sahipken suçluların cezasını hemen vermeyen, gazabın kendisine galip gelmediği sapıkların düşüncesizliklerinin asilerin isyanlarının kendisini öfkelendirmediği fenni ve af sahibi kullarının suçunu anlamasına ve tövbe etmesine imkan tanıyan, acelecilik ve kızgınlıkla davranmayan ve ceza vermekte de acele etmeyen, çok yumuşak davranan demektir.

İsra Suresi 44. ayetinde “7 gök ve bunların içinde bulunanlar onu Allah’ı tesbih ederler. Onu hamd ile tesbih etmeyen hiçbir varlık yoktu. Fakat siz onların tesbihlerini iyi anlayamazsınız. Şüphesiz o halimdir çok bağışlayandır” buyurulmuştur.

El-Halim olan Rabbimi düşündüm içim titreyerek… O, çok yumuşak davranan, hemen cezalandırmayan, mühlet tanıyıp tövbe kapılarını açık tutan, o yüceler yücesi rahmanı düşündüm.

Yaratan; Ali İmran Suresi 134. ayetinde “O, Allah’tan hakkı ile korkanlar bollukta ve darlıkta Allah için harcarlar. Öfkelerini yutarlar insanları affederler. Allah iyilik edenleri ve iyi davrananları sever” demiştir.