Gagavuzya nerede, Gagauz Türkleri Hıristiyan mı? Gagavuzlara dair herşey

Cumhurbaşkanı Erdoğan Moldova’daki temaslarının ardından, bu ülkenin özerk bir bölgesi olan Gagavuzya Cumhuriyeti’nin başkenti Komrat’a geçerek, burada Altındağ Belediyesi tarafından inşa edilen kültür merkezinin açılışı yaptı. 

Veysel Tiryaki başkanlığındaki Altındağ Belediyesi’nin kültür merkezi inşa etmesiyle gündeme gelen Gagauz Türkleri’yle ilgili  “Gagavuzya nere? Komrat nerede? Gagauzeli Özerk Devleti nerede? Gagavuz’un nüfusu kaç?” soruları merak konusu oldu. 

Öncelikle sözkonusu kültür merkeziyle ilgili bilgi vermek gerekirse, buranın temeli, Ekim 2017’de Altındağ Belediye Başkanı Veysel Tiryaki ve Gagauz Özerk Yeri Başkanı İrina Vlah’ın katılımı ile 13 Ekim 2017 tarihinde törenle atıldı. 

Gagauz Özerk Yeri, doğu Avrupa ülkesi olan Moldova’da, adından da belli olacağı gibi özerk, otonom bir bölge. 
Gagauz’un yaklaşık nüfusu 200 bin. 

“Gagavuzya”, “Gagauzya Özerk Cumhuriyeti”, “Gagavuz Muhtar Cumhuriyeti” adlarıyla da anılan bölge, Gagauz Türkleri’nin yaşadığı yer olarak biliniyor. 

Gagauzya’nın başkenti Komrat’tır.

Komrat’ın nüfusu yaklaşık 40 bin. 

Moldova’nın 1991’de bağımsızlığını ilan etmesinin ardından Gagavuzlar da, Moldova anayasasına bağlı olma kabulüyle kendi cumhuriyetlerini ilan etmişlerdir.

Resmi dili Gagavuzca, Moldovanca ve Rusçadır. 

Gagavuz Türkçesi, yaşayan Türk lehçelerinden biri olarak kabul edilmektedir. Gagavuz Türkçesi’nin; Azeri Türkçesi, Türkmen Türkçesi ve Türkiye Türkçesi’yle birlikte Türk dilinin Oğuz grubunu teşkil ettiği belirtiliyor.

Hıristiyan olan Türkler var mı, Gagavuz Türkleri Hıristiyan mı? Bu soruların cevabı noktasında da Gagavuz Türkleri gündeme geliyor.  

Gagavuzlar, Türk dünyasının Ortodoks Hrıstiyan olan topluluğu olarak gösteriliyor. 

Nitekim Yazar Yalçın Bayer de, bir makalesinde, gezip gördüğü Gagavuzya ve Komrat’ı anlatırken “4 milyon nüfuslu Moldovya’dan, 160 bin nüfuslu Gagavuzya sınırına girerken sağdaki büyük tabelada sadece ‘Gagauz yeri’ yazısından başka bir işaret yoktu. Komrat, orta ölçekli bir Anadolu kasabası gibi, ama düzenli...

Üç ili ve 25 köyün sınırları da açık.

Komrat, 25 bin nüfuslu, hemen her köyünde küçük kiliseleri var” bilgisini veriyordu. 

Bu arada, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Gagauzya’ya gerçekleştireceği seyahat, “Süleyman Demirel’den sonra ilk kez bir Türk liderin bu bölgedeki Türklerle bu denli ilgilendiğinin göstergesi” olarak değerlendiriliyor. Gagavuzya Cumhuriyeti’nin Başkanı Irina Vlah, bu konuda geçtiğimiz yıl yaptığı bir açıklamada,  “Sağolsunlar Türkiye’den fazlasıyla destek görüyoruz. TİKA’nın hem Moldova’da hem de Gagavuz Yeri’nde önemli işleri oldu. Hâlâ da çalışmaya devam ediyorlar. Türkiye ile aramızda tarih, dil ve soy birliğimiz var. Mevcut ilginin daha da artmasını temenni ediyoruz. Türk soydaşlarımızı Gagavuzya’da ağırlamak istiyoruz. İş adamlarının gelip burada işler yapmasını istiyoruz. Şu an Gebze ve Bursa bölgesinden iş adamları burada işler yapıyorlar. Bu ekonomik hacmi daha da ileriye taşımak için projeler üretmeye çabalıyoruz” demişti.

GÖKOĞUZ ÖZERK YERİ

Moldova Cumhurbaşkanı Dodon, Gökoğuz Yeri'nin özerkliğinin anayasada güvence altına alınması konusunda Cumhurbaşkanı Erdoğan'a taahhütte bulundu.

Gökoğuz Yeri nerde?

Gökoğuz Yeri de, tıpkı Gagavuzya gibi Moldova'da özerk bir bölge. Burada adından da belli olduğu gibi Oğuz boyuna mensup Gökoğuz Türkleri yaşıyor. 

Gökoğuzlar, hem Rusya hem de Moldova tarafından tanınıyor. 200 bine yakın nüfusuyla Gökoğuzlar'ın kendi toprağı, yönetimi, radyosu, televizyonu ve eğitim faaliyetleri bulunuyor.

2017'de dönemin Başbakanı, şimdiki TBMM Başkanı Binali Yıldırım, Gökoğuz Özerk Yeri'ne ziyarette bulunmuştu.

Bu ziyaret Türkiye'den bölgeye Başbakan seviyesinde ilk ziyaretti.

Gazeteilksayfa.com