Fakir Baykurt kimdir? Yılanların Öcü'nün yazarı kim?

Köy Edebiyatının önemli temsilcilerinden Fakir Baykurt’un hayatını sizler için derledik...

Fakir Baykurt kimdir, asıl adı nedir, hangi dönem yaşadı, nerede vefat etti, mezarı nerede, hangi eserleri verdi, şiirde hangi tarzı benimsedi, hangi ödülleri aldı? Yılanların Öcü'nün yazarı kim?

İşte cevabı:

Asıl ismi Tahir olan Fakir Baykurt, 1929'da Burdur'un Yeşilova ilçesi Akçaköy'de doğdu. 1948'de Gönen Köy Enstitüsü'nü bitirdi, 5 yıl köy öğretmenliği yaptı. 1955'te Ankara Gazi Eğitim Enstitüsü'nden mezun oldu. Sivas, Hafik ve Şavşat'ta öğretmenlik, ilköğretim müfettişliği yaptı. 

YILANLARIN ÖCÜ İLE MEŞHUR OLDU

İlk romanı "Yılanların Öcü"nün yayınlanmasından sonra Bakanlık emrine alındı. 1962'de ABD Indiana Üniversitesi'nde ders araçları konusunda eğitim gördü. Yurda dönüşünden sonra Türkiye Öğretmenler Sendikası'nın (TÖS) kuruluşunda görev aldı ve Türkiye Öğretmen Dernekleri Milli Federasyonu (TÖMFED) Genel Başkanı oldu. 

ALMANYA’DA VEFAT ETTİ

İlk öğretmenler boykotu nedeniyle 1969'da açığa alındı. 1971'de istifa etti. 12 Mart döneminde 1971'de sıkıyönetimce tutuklandı. Askeri mahkeme önünde uzun süre yargılanıp beraat etti. Salıverildikten sonra Almanya'ya gitti. Uzun süre Duisburg kentinde yaşadı. 11 Ekim 1999'da burada yaşamını yitirdi. Cenazesi, 1977’den beri yaşadığı Duisburg’da düzenlenen bir törenden sonra İstanbul’a getirilerek Zincirlikuyu Mezarlığı’nda toprağa verildi.

ORHAN VELİ ÇİZGİSİNDE ŞİİRLER

Baykurt, yazmaya şiirle başladı. Orhan Veli çizgisinde ama köy hayatı içerikli şiirler yazdı. 1950'den sonra öykü ve romana yöneldi. Ona göre öykü, "Yazıldığı dönemin tarihsel, toplumsal renklerini, özelliklerini içermeli az da olsa belge işlevi yüklenmelidir." İlk öykü kitabı "Çilli"den başlayarak öykülerinde kesitleri değil geniş açılımları, bir anın olayını değil geniş dönemlerin olaylarını işledi. 

KÖY EDEBİYATININ TEMSİLCİSİYDİ

Romanlarında Türkiye'deki köylü yaşamını halkçı ve devrimci bir bakış açısıyla ele aldı. Köylünün bilinci ve bilinçaltındaki istekleri, tepkileri, çelişkileri yansıttı. 1950-1970 döneminde etkili olan "köy edebiyatı hareketi"nin önde gelen temsilcisi oldu. Baykurt, Köy Enstitüsü mezunu yazarlardan biri olup bu özelliğini romanlarına çok güçlü bir şekilde yansıtmıştır. Türk romanında özellikle 1950- 1970 döneminde etkili olan "köy edebiyatı hareketinin en önemli isimlerinden biri olarak edebiyat tarihimizde önemli bir yer edinmiştir. 

ESERLERİNDE KÖY VE GÖÇÜ İŞLEDİ

Onun roman dünyasında köy yaşamı, köylü bilinci, köy sorunları vb. konular ele alınmıştır. Köy kavramı dışında Baykurt'un bir diğer ele aldığı kavram ise "göç"tür. Fakir Baykurt'un en meşhur eseri Yılanların Öcü'dür. Sinemaya da aktarılan bu eser daha sonra yazarın kaleme aldığı Irazca'nın Dirliği, Kara Ahmet Destanı adlı romanlarla önemli bir üçleme oluşturmuştur.

ESERLERİ

Romanları

•Yılanların Öcü (1954) 
• Irazcanın Dirliği (1961) 
• Onuncu Köy (1961) 
• Amerikan Sargısı (1967) 
• Tırpan (1970) 
• Köygöçüren (1973) 
• Keklik (1975) 
• Kara Ahmet Destanı (1977) 
• Yayla (1977) 
• Yüksek Fırınlar (1983) 
• Koca Ren (1986) 
• Yarım Ekmek (1997) 
• Kaplumbağalar (1980) 
Öyküleri
•Çilli (1955) 
• Efendilik Savaşı (1959) 
• Karın Ağrısı (1961) 
• Cüce Muhammet (1964) 
• Anadolu Garajı (1970) 
• On Binlerce Kağnı (1971) 
• Can Parası (1973) 
• İçerdeki Oğul (1974) 
• Sınırdaki Ölü (1975) 
• Gece Vardiyası (1982) 
• Barış Çöreği (1982) 
• Duirsbug Treni (1986) 
• Bizim İnce Kızlar (1992) 
• Dikenli Tel (1998) 
Toplum ve Eğitim Yazıları
•Efkar Tepesi (1960) 
• Şamaroğlanları (1976) 
• Kerem ile Aslı (1974) 
• Kale Kale (1978) 
• Kaplumbağalar (1980) 
Çocuk Kitapları
•Topal Arkadaş 
• Yandım Ali 
• Sakarca 
• Sarı Köpek 
• Dünya Güzeli (1985) 
• Saka Kuşları (1985) 
Şiir
•Bir Uzun Yol 
• Dostluga Akan Şiirler 
ÖDÜLLERİ
•1958 Yunus Nadi Roman Ödülü (Yılanların Öcü) 
• 1970 TRT Sanat Ödülleri (Tırpan) 
• 1970 TRT Sanat Ödülleri (Sınırdaki Ölü) 
• 1971 Türk Dil Kurumu Roman Ödülü (Tırpan) 
• 1974 Sait Faik Hikâye Armağanı (Can Parası) 
• 1978 Orhan Kemal Roman Armağanı (Kara Ahmet Destanı) 
• 1979 Tiyatro 79 Dergisi tarafından Yılın Oyunu Ödülü (Sakarca) 
• 1980 Avni Dilligil Tiyatro Ödülü (Tırpan) 
• 1984 Berlin Senatosu Çocuk Yazını Ödülü (Barış Çöreği) 
• 1985 Alman Endüstri Birliği (BDI) Yazın Ödülü (Gece Vardiyası) 
• 1998 Sedat Simavi Roman Ödülü (Yarım Ekmek) 
• 1998 Yaşam Radyo Ustalara Saygı Onur Ödülü 
• 1999 Pir Sultan Abdal Derneği Ödülü

Gazeteilksayfa.com