Erzurumlu İbrahim Hakkı Hazretlerinin hocası, Fakirullah kimdir?

Dünyaca tanınmış meşhur alimlerin yetişmesine vesile olan ünlü mutasavvıf Fakirullah’ın hayatını sizler için derledik…

Erzurumlu İbrahim Hakkı Hazretlerinin hocası, Fakirullah kimdir? Fakirullah’ın asıl adı nedir, hangi dönem yaşadı, türbesini hangi meşhur alim yaptırdı, türbesi UNESCO listesine nasıl girdi, hangi meşhur alimlerin yetişmesine vesile oldu, hangi eserleri verdi?

İşte cevabı:

Fakirullah, 1656 yılında Siirt’in Tillo ilçesinde doğdu. Asıl adı İsmail bin Kasım bin Abdülcemal’dir. Fakirullah lakabı ile tanınmıştır. Dedesi Molla Abdülcemal, Peygamber efendimizin amcası Hazret-i Abbas’ın torunlarındandır. Fakirullah’ın dedesi ile babası Tillo’da müderrislik görevinde bulunmuş önemli zatlardır. 

EKMEĞİNİ ALIN TERİYLE KAZANIYOR

İsmail Fakirullah, çocuk yaşlarında ilim tahsiline başlamış ve hoca oluncaya kadar ilim tahsiline aralıksız devam etmiştir. Yirmi dört yaşındayken babasını kaybetmiştir. Bu yaşta evlenerek oturduğu camide müderrislik ve imamlık yapmaya başlamıştır. Otuz yaşında annesini kaybettikten sonra, zühd ve takvasının gereği olarak kendisine bir tarla satın almış, bizzat kendi elleriyle asma ağaçları dikmiş ve geçimini sağlamak için çalışmıştır. Ekmeğini alın teriyle kazanan Fakirullah, kendi elleriyle tarla ekmiş, ekin biçmiştir.

ORUÇ VE İLİMLE GEÇEN BİR ÖMÜR

Fakirullah, kırk yaşına kadar günlerinin çoğunu oruçla geçirmiş, orucunu birkaç üzüm tanesi ile açmıştır. Kırk gün konuşmadan, yemeden içmeden kesilip mana alemine dalmıştır. Kırkıncı gün gözünü açmış, bir tas su içmiş, ekşi nar aşı isteyip, bir parça ekmekle yemiş ve kendine gelmiştir. Bundan sonra yemeğini normal yemeye başlamıştır. Daha sonra kırk sekiz yaşında Hacc'a gitmiştir. İsmail Fakirullah Hazretlerinin biri kız olmak üzere 5 çocuğu vardı.

MEŞHUR ALİMLERİN YETİŞMESİNE VESİLE OLUYOR

Üveysiyye tarikatının esasları doğrultusunda, her kesimden insanları irşat ederken, diğer tarafta şer-i ilimler ve müspet ilimlerde başta Erzurumlu İbrahim Hakkı Hazretleri olmak üzere dünyaca ünlü meşhur ilim adamları yetiştirmiştir. Hayatını hak yolda insanları irşat etmekle geçiren bu büyük veli, 1734 yılında vefat etmiştir. Kabri Tillo da kendi ismiyle anılan türbededir. Her sene binlerce kişi bu türbesini ziyaret etmektedir.

ÜVEYSİYYE TARİKATINI KURDU 

İsmail Fakirullah Hazretleri, istiğrak halini bıraktıktan sonra dostlarıyla görüşmeye başladı. Onlara, Abdülkadir-i Geylanî Hazretleri'nin yoluna çok benzeyen, kendine mahsus "Üveysiyye" yolunun adabını öğretmeye başladı. Pek çok talebeleri arasında en çok sevdiği ve hizmetlerine izin verdiği İbrahim Hakkı Hazretleri'nin de babası olan Molla Osman ile Molla Muhammed idi. Bu talebeleri kendisine on yıl hizmet etmekle şereflendiler. On yıl sonra kı­sa aralıklarla bu iki talebesi vefat ettiler. Ondan sonra Fakirullah Hazretleri'nin hizmeti İbrahim Hakkı Hazretlerine kaldı.  Hayatı harikalarla dolu olan bu büyük zatın kitapları pek çoktu. Odasında kendi eliyle yazdığı Kur'an-ı Kerim vardı ve yazısı çok güzeldi. Tefsir-ü Meâlimü't-Tenzîl, Mesâbih-i Şerif kitaplarını kendi eliyle yazmıştı. Babasının eliyle yazdığı dört ciltlik İhya-i Ulum ve iki ciltlik Envâr-ı Fıkh-i Şafii kitapla­rı, dedesinin yazdığı dört ciltlik Şifa-i Şerif ve Şir'atü'l-İslam kitaplarını ya­nından ayırmazdı.

TÜRBESİNİ ERZURUMLU İBRAHİM HAKKI İNŞA ETTİRİYOR

 Fakirullah’ın türbesi, vefatından sonra öğrencisi İbrahim Hakkı Hazretleri tarafından 18. Yüzyılda yaptırılmıştır.  İbrahim Hakkı Hazretleri, hocası İsmail Fakirullah Hazretlerinin vefatı üzerine “Hocamın başucuna doğmayan güneşi neyleyim?” diyerek astronomi ve mimari açıdan büyük bir bilim harikasına imza atmıştır. 

TÜRBE UNESCO’NUN GEÇİCİ LİSTESİNDE YER ALDI

Hocasının defnedildiği türbenin yanı sıra 8 köşeli ve 10 metri yüksekliğinde bir kule yapan İbrahim Hakkı Hazretleri, türbenin doğusuna harçsız taşlarla bir duvar inşa etmiştir. Gece ve gündüzün eşit olduğu ekinoks günlerinde (21 Mart ve 23 Eylül) kalenin arkasındaki vadiden yükselen güneş bu duvara çarpmaktadır. Işık sadece duvarda bulunan pencereden geçmektedir. İlerde bulunan tepeden kırılan ışık türbenin penceresinden içeri girerek, İsmail Fakirullah Hazretleri’nin mezarının başını aydınlatmaktadır. UNESCO Dünya Miras Merkezi tarafından yapılan değerlendirme sonucunda, İsmail Fakirullah Hazretleri Türbesi ve bileşenlerinin UNESCO Dünya Miras Geçici Listesine kaydedilmesi uygun görülmüştür.

Gazeteilksayfa.com