Ebu Müslim Horasani kimdir, hangi seferlere katıldı?

Abbasilerin yıkılması, Emevilerin kurulmasında önemli roller alan Ebu Müslim Horasani’nin hayatını sizler için derledik.

Ebu Müslim Horasani kimdir, asıl adı nedir, hangi dönem yaşadı, hangi seferlere katıldı, Abbasiler ve Emeviler arasındaki geçişte nasıl rol aldı?

İşte cevabı:

Horasan’daki dinî ve siyasi hareketin başına geçerek, Emevileri deviren ve Abbasileri tahta çıkaran komutan olarak bilinmektedir. Soyu, nereli olduğu ve nasıl yetiştiği hakkında kesin bilgi yoktur. Sikkelerinde adı Abdurrahman bin Müslim olarak zikredilir. İsfehan’da 719 yılında doğdu. Gençliğinde at uşaklığı yapmaktayken, Kûfe eşrafından bir aralık Horasan’a gelmiş bulunan, Icl boyundan İdris bin Ma’kil ile kardeşi İsa’nın hizmetine girmişti. Fırsatlardan faydalanmasını bilen bir delikanlı oluşu kendisinin yeni efendileri tarafından takdir edilmesine ve yetişmesi konusunda ihtimam gösterilmesine yol açtı. Daha o zamanlarda Haşimilerin dostu olması itibarını arttırmıştı. 

EMEVİLER DÖNEMİ SONLANIYOR

İdris bin Ma’kil, Ebu Müslim’i, Abbasî kolunun reisi olup Balka’da Humayme köyünde ikamet etmiş bulunan Abbasoğlularından Muhammed’e hediye etmiş, o da bilâhare oğlu İbrahim’e vermiştir. İbrahim onu, çıkarılacak olan bir ihtilâli idare etmek üzere 745’te Horasan’a gönderdi. İlk anda Ebu Müslim’i kabul etmek istemeyen Nakipler, daha sonra onu kendilerine reis edindiler. Neticede 747 yazında Horasan’da isyan patlak verdi. Yemeniler ve Benî Rabia kabilelerinin de bulunduğu Emevi Hanedanının bütün düşmanları Ebu Müslim’in etrafında toplandılar. Ebu Müslim 748’de Merv’e ve sonbaharda da Nişabur’a girdi. Emevilerin şark umumi valisi Yezit bin Ömer bin Hubeyre’nin, Horasan’daki ihtilâli bastırmak için gönderdiği ordulara karşı mücadele etmek üzere Ebu Müslim, Abbasi nakiplerinden Kahtaba’yı komutan tayin etti. Kahtaba, karşısına çıkan Emevi kuvvetlerini bozguna uğrattığı gibi, Faluca muharebesinde bizzat Yezidi mağlup etti. Böylece şarkta, garpta Emeviler kesin mağlup edildiler. Böylece Emeviler yıkılarak Abbasi hilâfeti kuruldu.

İSYANLARI BASTIRDI

Ebu Müslim daha sonra 754 senesinde hacca gitti. Dönüşünde Halife Ebü’l-Abbâs’ın vefat ettiğini ve yerine Ebu Cafer Mansur’un halife ilan edildiğini öğrenince yeni halifeye biat ederek onunla birlikte Kûfe’ye döndü. Bu sırada halifenin Şam valisi Abdullah bin Ali’nin kendini halife ilan edip, ordusuyla Irak’a yürümeye hazırlandığı haberi geldi. Bunun üzerine halife, Horasan ve Irak ordularını Ebu Müslim’in emrine vererek ona karşı gönderdi. Nusaybin civarında beş ay süren çarpışmalardan sonra galip gelen Ebu Müslim, Abdullah’ın bütün hazinesini ele geçirdi. Ebu Müslim’in bu hazineyi halifeye göndermemesi ve tayin edildiği Şam valiliğini kabul etmeyip, onun müsaadesi olmadan Horasan’a gitmek istemesi, halifeyi endişelendirdi. Nihâyet halife Mansur tarafından hile ve yalan vaatlerle Irak’a çağrıldı ve 13 Şubat 755 yılında katledildi. 

ŞİİLER ADINA DESTANLAR YAZDI

Ebu Müslim’in katli, bilhassa onun ulûhiyetine inanan İran Mecusileri arasında ciddi akisler uyandırmış ve ayaklanma çıkmıştı. Sonraları ortaya çıkan Ehli Sünnet dışı fırkalar, Bâbekiler ile Hurremîler ve Bâtıniler (İsmailîler) kendi itikatlarının menşei ve takatlerinin kurucusu olarak Ebu Müslim’i göstermişlerdi. Ayrıca Şiiliğin az-çok yayıldığı bölgeler ahalisi arasında da büyük kahraman olarak tanınmış ve onun adına aslı olmayan romanlar ve destanlar yazılmıştır. Abbasî Hanedanının kuruluşuna vesile olan Ebu Müslim, kendi şahsi düşmanlarına olduğu kadar, Abbasîlerin düşmanlarına karşı da şiddetli hareket etmekten geri durmamıştır. Tarihler kendisini çok soğuk kanlı, ketum ve kindar, aynı zamanda insafsız bir kişi olarak zikretmişlerdir. 

Gazeteilksayfa.com