İslam güzel ahlaktır! Peki neden? İşte detaylar...

Alışkanlıklar kendi isteğimizde fiil ve davranışlarımızı meyana getirir. Dinimiz de ahlakın büyük önemi ve üstün bir yeri vardır, İslam’ın gayesi insanları güzel ahlak yaparak olgunlaştırmaktır. Dinin emir ve yasaklarına bakınca bu durum açık bir şekilde görülebilir. Ahlak, insanda oluşması gereken ve istenen yüksek ruhi ve manevi vasıfların olumlu yeteneklerin ortak özelliğidir. İslam’da ahlak açısından çeşitli görevler vardır. Peki, dini ahlak nedir? Ahlakın ilmi önemi nedir? Ahlaki görevler nelerdir? Tüm detaylar haberimizde:

DİNİ AHLAK NEDİR?

Alışkanlıklar kendi isteğimizde fiil ve davranışlarımızı meyana getirir. Organlarımızın hareketleri ruhumuza bağlıdır. Ruhumuza güzel huylar ve iyi alışkanlıklar yerleşirse organlarımızın fiil ve davranışları iyi olur. Buna güzel ahlak denir. Ruhumuza kötü huy ve fena alışkanlıklar yerleşirse, organlarımızın fiil ve davranışları da kötü olur. Buna da kötü ahlak denir.

Ahlak, sadece iyi huylar ve kabiliyetler manasına gelmez. Kelimenin asıl manası iyi ve kötü huyların hepsine birden ahlak denir. Buna göre ahlaksız insan yoktur, iyi ve kötü ahlaklı insan vardır. Ahlak, insanda gelip geçici bir hal olmayıp, onun manevi yapına yerleşen bir meleke halini alan yatkınlık ve kabiliyetler bütünüdür. Ahlakın bu özelliği sebebi ile İslam ahlakçıları dilimizdeki güzel ifadesi ile 40 yılda bir iyilik yapmanın ahlaklılık alameti olmadığını ısrar ile belirtmişlerdir.

Peygamber Efendimizin amellerinin en hayırlısı az da olsa devamlı olanıdır. Ahlak insana düşünüp taşınmaya herhangi bir baskı ve zorlamaya gerek kalmaksızın görevi olduğuna inandığı işleri rahatlıkla ve memnuniyet ile yapmaya sevk eder. Böyle bir ahlak formasyonuna sahip olmayan insanların nadiren yaptıkları iyi işler, ahlakı bir temele dayanmaktan ziyade, olsa olsa riya, korku ve menfaat temini gibi ahlakın onaylamadığı ve erdemsizlik saydığı başka sebep ve maksatlarla alakalıdır.

AHLAKIN İLMİ ÖNEMİ NEDİR?

İnsanda bir kısım yüksek ve vasıf kabiliyetlerin sırf yetenek veya güç halinde bulunması yeterli değildir. Bu vasıfların aynı zamanda insanı hayra yöneltmesi ve şerden uzaklaştırması beklenir. Fakat insan, hayır, şer, erdem ve erdemsizlik gibi kavramları ve bu kavramlarla ifade edilen tutum ve davranışları bilmezse bu konuda hatalara düşmesi kaçınılmaz olur. İşte insan fiillerin değerleri konusunda isabetli hükümler verebilmek ve doğru seçimler yapabilmek için de ahlak ilmine muhtaçtır. Dünya da kendi duygu düşünce ve davranışları hakkında iyi veya kötü şeklinde değer hükümleri veren yegâne varlık insandır.

Bu sebeple ahlak ilmi ahlaki fail olarak insanı ve onu akıl, irade ve vicdan gibi ahlaki kabiliyetleri ile öfke şehvet gibi duygularını ve bunlardan doğan fazilet ve reziletleri ele alır. Peygamber Efendimiz, “Ben güzel ahlakı tamamlamak için gönderildim” buyurarak, son ve en mükemmel din olan İslam’ın gayesini ve yüksek hedefini bildirmiştir. İslam’da güzel ahlakın yerini de şu ifade ile vurgulamıştır:

“İslam güzel ahlaktır. İslam güzel ahlak olduğuna göre Müslümanın da güzel ahlak sahibi olması gerekir.” Esasen Müslümanın değeri ahlakının güzelliği ile ölçülür. İmanın meyvesi güzel ahlaktır. İyi ve güzel ahlak sahibi olmayan kimse meyvesiz ağaç gibidir. Müslüman, Allah'ın ve Peygamberin sevgisini iyi davranışları ve güzel ahlakı sayesinde kazanır. Peygamberimiz, bu konuda “Sizin bana en sevimliniz ve kıyamet gününde bana en yakınınız, ahlakı en güzel olanınızdır” buyurmuştur.

Görülüyor ki merhameti sonsuz olan yüce Allah'ın rızasına ermek âlemlere rahmet olarak gönderilen Peygamberimizin sevgisini kazanarak onun yakınında bulunmak iyi ahlak sahibi olmak ile mümkündür.

AHLAKİ GÖREVLER NELERDİR?

İslam’ın hükümlerini kısaca iki madde de özetleyebiliriz. Bunlar;

1. İbadet etmek
2. Allah'ın yarattıklarına şefkat ve merhamet göstermektir.

Sadece Allah'a ibadet etmek ile vazifemiz bitmiş olmuyor. İbadetin yanı sıra ahlaki görevlerimizi de yapmamız gerekiyor. Olgun bir Müslüman, sadece kendisini yaratan Allah'a karşı ibadet görevlerini yerine getirmekle kalmaz, aynı zamanda insanlara ve diğer bütün canlılara karşı da iyi davranışlar içinde bulunur. Hiçbir canlıyı incitmez, onlara elinden geldiği kadar şefkat ve merhamet ile muamele eder. İyilik yapar, çünkü Allah'a ibadet nasıl dinimizin emri ise; başta insanlar olmak üzere onun yarattığı diğer canlılara merhamet göstermek ve iyi davranmakta dinimizin emridir.

Müslüman her iki görevi yerine getirdiği takdirde olgun bir mümin olur. Ahlak ile iman ve ibadetler arasında sıkı bir bağ vardır. Allah katında makbul olan ibadet kişiyi kötülüklerden uzaklaştıran ve güzel ahlak ile donatan ibadettir. Müslümanı kötü fiil ve davranışlardan uzaklaştırmayan, ona ahlaki faziletler kazandırmayan bir ibadete cenabı hak değer vermez. Fertlerin ve toplumların huzur ve mutluluğu, dinimizin getirdiği yüksek ahlak prensiplerinin öğrenilmesine ve hayata geçirilmesine bağlıdır. İslam’daki ahlak esasları önce kendi şahsımızı, sonra doğup büyüdüğümüz sıcak yuvamız olan ailemizi, daha sonra ise içinde yaşadığımız toplumu üzerinde yaşayıp sayısız nimetlerden yararlandığımız vatanımızı ve nihayet bütün insanları hatta diğer canlıları içine alacak kadar geniş kapsamlı ve evrensel niteliktedir.