Dadaloğlu kimdir, asıl adı nedir? Nerede yaşadı?

Ünlü Halk Ozanı Dadaloğlu’nun hayatını sizler için derledik…  

Dadaloğlu kimdir, asıl adı nedir, hangi dönem nerede yaşadı, şiirde hangi tarzı benimsedi?

İşte cevabı:

1785 yılında doğan Dadaloğlu’nun asıl adı Veli’dir. Babası Aşık Musa adında bir saz şairidir. Güney ve Orta Anadolu’yu dolaşmıştır. Dadaloğlu’nun şiirleri yazılı kaynaklar aracılığıyla değil sözlü gelenek sayesinde bugüne ulaşmıştır. Açık Türkçeyle milli vezin ve ölçülerle şiirler okumuştur. On dokuzuncu yüzyılın ilk yarısında Karacaoğlan ve Köroğlu’nun havasını yaşatan, bir Türkmen saz şairidir. Torosların Erzin, Payas, Adana ve Kozan çevrelerinde konup göçen aşiretlerden Avşar boyuna mensuptur. Avşarlar ise Kozanoğlularına bağlıydı. 

OSMANLIYA İSYAN EDEN AVŞAR OYMAĞINDAN

İngilizler tarafından kışkırtılarak Osmanlı Devletine isyan ettirilen, göçebe Türkmenlerindendir. On dokuzuncu asır ortalarında yabancı devletler, bilhassa İngiliz casusları göçebe Türkmen aşiretlerinin arasına girerek onları devlete karşı kışkırtıyorlardı. Osmanlı Devleti ise buna engel olmak için göçebe aşiretleri belirli bölgelere yerleştirmek üzere idari bir teşebbüste bulundu. Fakat bu dağlı aşiretlerle uğraşmak kolay olmuyordu. Ancak 1865 yılında Derviş Paşa kumandasında Fırka-i İslâhiyye adında bir ordu kurdu. Tarihçi Ahmed Cevdet Paşa da bu orduya, danışman olarak katıldı; bazı araştırma ve incelemelerde bulundu. Bütün direnmelere rağmen bu orduyla Kozanoğluları fesadına son verildi. Aşiretler, Anadolu içlerinde belirli yerlere yerleştirildi. Avşar aşiretinin Sivas civarında olduğu sanılmaktadır. Dadaloğlu bu iç hadiseler esnasında Osmanlıya sert bir şekilde karşı çıkmış ve diğer şiirlerinin yansıra bu daldaki şiirleriyle de şöhret bulmuştur. 

DERLEME ŞİİRLER

Dadaloğlu 1868 yılında vefat etmiştir.

Şiirleri 1923’ten sonra Anadolu’da yayımlanmaya başlamıştır.

Ancak bu şiirlerin sayısı azdır.

Bazılarının ona ait olma ihtimali zayıftır.

Şiirleri derlemeye dayandığı için, çok az şiiri dışında büyük ölçüde değişikliğe uğrayarak günümüze kadar gelmiştir.

Şiirleri Cingözoğlu Osman, Karacaoğlan, Âşık Sâzi, Deli Aziz ve Hurufi şair Âşık Veli’nin şiirleri ile karıştırılmaktadır.

Şiirlerinde sade ve sanat endişesinden uzak bir dil kullanmıştır. Dadaloğlu ancak üç beş şiirle şöhrete ulaşmıştır.

Bilinen en önemli şiiri:
Kalktı göç eyledi Avşar illeri 
Ağır ağır giden eller bizimdir
Arap atlar yakın eder ırağı 
Yüce dağdan aşan yollar bizimdir

Belimizde kılıcımız 
Kirmani Taşı deler mızrağımın temreni 
Hakkımızda devlet etmiş fermanı
Ferman padişahın dağlar bizimdir

Dadaloğlu yarın kavga kurulur
Öter tüfek davlumbazlar vurulur
Nice Koçyiğitler yere serilir
Ölen ölür kalan sağlar bizimdir

*
Avşar içinde ben güzel gördüm
Kozar arasından çeker göçünü 
Kınalamış ayağını başını 
Sırma ile örmüş sümbül saçını

Her sabah her sabah kendini över 
Altın saç bağları topuğu döver
Sâde kaşı ile gözleri değer 
Acem ülkesinin tâc-ı tahtını

Dadaloğlu al yanağın gülünden 
Misk kokuyor saçlarının telinden 
İnce belli nazlı yarin dilinden 
Birkaç sene bekleyelim Hacın’ı

Gazeteilksayfa.com