Çiftçinin sırtına yeni yük: Hamaliye ücretine zam

İzmir Hal Hakem Heyeti, 26.04.2024 tarihli toplantısında İzmir Halciler Derneği’nin önerisiyle “hamaliye ücretine” zam yapılmasını oyladı. Toplantıya katılan 8 üyeden 3’ünün önergeye ret oyu vererek şerh düşmesine rağmen önerge, oy çokluğuyla kabul edildi. Bu önergeye göre yeni hamaliye tarifesi, 1 kg’den 10kg’ye kadar 2,15 TL, 11 kg’den 15 kg’ye kadar 2,90 TL, 16 kg’den 25 kg’ye kadar 3,25 TL, 26 kg’den 35 kg’ye kadar 3,60 tl, 35 kg üzeri ise 4 TL oldu.

İzmir Hâl Hakem Heyeti Üyesi Hakan Bodrumlu, heyetten geçen önergeyi çiftçilerin üzerine binecek ekstra bir yük olarak tanımlayarak, “Bu önerinin Büyükşehir Meclisi tarafından kabul edilmemesi gerekiyor. Zam zaten verilmemeli ama bunun yürürlükten kaldırılması gerekiyor. Halde ticaret yapan, para kazanan esnafın işlerini yoluna koyalım diye üreticinin üzerine bir yük daha bindirilmeye çalışılıyor” dedi.

Hâlcinin sorumluluğunda

Halde malı indiren hamalların hâlcinin sorumluluğunda olduğunu kaydeden Bodrumlu, “Zaten çiftçiler çok zor şartlarda üretim yapmaya, bu toplumu beslemeye çalışıyor. Üstüne bir de bu tarifeye zam yapılıyor. Orada malı indirenler zaten hâlin sigortalı elemanları ve bu elemanlar halcinin sorumluluğundalar. Bunların ücretini üreticiye yansıtmaya çalışıyorlar ki zaten yansıtılıyormuş ama şimdi bir de zam istiyorlar. Hâl Hakem Kurulu üyesi olarak bunun olmayacağını çünkü oradaki dükkânın halcinin sorumluluğunda olduğunu söyledim ve bu maddeye şerh koydum” ifadeleriyle kararı eleştirdi.
Halcilerin çiftçinin masraflarına ortak olmadığını ama kendi masraflarına çiftçiyi ortak ettiğini söyleyen Bodrumlu, bu zammın çiftçilerin üzerine ekstra bir yük olarak bineceğini kaydederek şöyle konuştu:
“Oradaki masraflar hâlciyi ilgilendiriyor. Tarlanın içinde çiftçinin gübre, mazot ya da su masrafını halci ödüyor mu? Hayır. Ama çiftçiden halcinin sorumluluğundaki bir iş için ekstra ücret isteniyor. Biz bugün kayıp kaçak oranlarını düşürmek için mücadele ederken bir de bunun ortaya çıkması, üstüne zam istenmesi doğru bir olay değil. Bu zam direkt tüketiciye yansıyacak. Bu önerinin Büyükşehir Meclisi tarafından kabul edilmemesi gerekiyor. Zam zaten verilmemeli ama bunun yürürlükten kaldırılması gerekiyor. Halde ticaret yapan, para kazanan esnafın işlerini yoluna koyalım diye üreticinin üzerine bir yük daha bindirilmeye çalışılıyor.”

Zam pazara yansıyacaktır

Ziraat Mühendisleri Odası Başkanı Hakan Çakıcı, gerçekleştirilen zammı, “Bu kararın çıktığını dün öğrendim. Ziraat Mühendisleri Odası (ZMO) Temsilcimiz de o heyetteydi onunla da görüştük. Bu artış kesinlikle maliyetlere ve dolayısıyla pazara da yansıyacak. ZMO olarak çıkmaması için oy verdik ama muvaffak olamadık. Bu tarz kararlardan sonra maalesef psikolojik de bir etki oluyor ve artan maliyetlerin de üzerinde son tüketiciye zam yansıyor” diye değerlendirdi.