Yahudi Mahallesi’nde pek çok yapı yıkılma riskiyle karşı karşıya

Ulus İtfaiye Meydanı’nın hemen üst tarafında bulunan ve günümüzde Hacı Bayram Mahallesi olarak bilinen Yahudi Mahallesi, yıkılma tehlikesi ile karşı karşıya. Ankara Sinagogu da dâhil olmak üzere, pek çok yapı yıkılma riski taşıyor. 2019’da bölgeyi ziyaret eden Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum, restorasyon planlarını duyurmuştu. 2020’de ise, Büyükşehir Belediye Başkanı Mansur Yavaş, bölge için renovasyon projeleri hazırladıklarını belirtmişti. Fakat bugüne kadar herhangi bir somut adım atılmadı. Mimari unsurların ticari amaçla sökülmesi ve tescilli yapıların tahrip edilmesi, mahallenin tarihi dokusunu tehdit ediyor. Akademik ve sivil çevreler, hızlı önlem alınması gerektiğini vurguluyor. Mahalle, başkentin kültürel mirası için acil müdahale bekliyor.

MAHALLEDE SESSİZLİK HÂKİM

Ulus İtfaiye Meydanı’nın hemen üst tarafında bulunan ve günümüzde Hacı Bayram Mahallesi olarak bilinen Yahudi Mahallesi, Ankara’nın tarihine tanıklık eden önemli bir yerleşim yeri. Zamanında sazın sözün, çalgının çenginin eksik olmadığı bu mahalle de şimdilerde sessizlik hâkim. Geçmişte Ankara’daki Yahudilerin yaşadığı bir mahalle olan Yahudi Mahallesi’nde, evlerin bir kısmı yıkıldı, bir kısmı ise yıkılmak üzere. Mahalle, adeta günden güne eriyor.

YIKILMA TEHLİKESİ İLE KARŞI KARŞIYA

Mahallenin en dikkat çekici yapılarından birisi olan Ankara Sinagogu ise, yıkılma tehlikesi ile karşı karşıya. Bir zamanlar düğün törenleri ve dini ayinlerde kullanılan Ankara Sinagogu, günümüzde demir parmaklıkların ardında sessizliğe bürünmüş durumda. Ankara’nın hızla değişen çehresi içinde, Yahudi Mahallesi adeta zamanın durduğu bir yer olarak varlığını sürdürüyor. Mahalleye yolu düşenler, burada gördükleri karşısında şaşkınlık yaşıyor. Günden güne eriyen bu konutlar, Ankara’nın tarihi dokusuna dair önemli izler taşıyor.

BAKAN KURUM İNCELEMELERDE BULUNMUŞTU

Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum, 2019 yılında mahallede incelemelerde bulunmuştu. Kurum, mahallenin tarihi dokusunun korunarak restore edileceğini ifade etmişti. Bakan Kurum, yaptığı açıklamada, “Hergelen Meydanı'ndan başlayarak eski Yahudi Mahallesi olarak bilinen bu alan, toplamda yaklaşık 270 bin metrekarelik bir bölgeyi kapsıyor. Bu alan, Altındağ Belediyesi’nin bulunduğu meydana kadar uzanıyor. Bölgede 895 yapı yer alıyor ve bunlardan 191’i tescilli yapı statüsünde” diyerek tescilli yapıların restorasyonunu gerçekleştirerek, alınacak kurul kararları doğrultusunda bu yapıların yerinde koruyarak önemli bir kentsel dönüşüm projesine imza atacaklarını söylemişti.

HERHANGİ BİR GELİŞME YAŞANMADI

2020 yılında Şalom Gazetesi’ne röportaj veren Büyükşehir Belediye (ABB) Başkanı Mansur Yavaş, mahallenin geleceği hakkında önemli açıklamalarda bulunmuştu. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın bölgede bir çalışma yapacağının duyurulduğunu ifade eden Yavaş, “Biz bir yandan bu çalışmanın detaylarını takip ederken bir yandan da bölge ile ilgili olarak ne tür bir renovasyon çalışması yapılabileceği konusunda görüşmeler ve projeler üzerinde duruyoruz. Bakanlığın her türlü kararına göre harekete geçecek şekilde altyapımızı hazırlıyoruz” demişti. Ankara’nın tüm tarihi yapıları ve bölgelerini yeniden canlandırmak için köklü çalışmalar yapacaklarını söyleyen Yavaş, “Kentte bulunup da yıllarca ihmal edilmiş tüm tarihi değerleri yeniden ortaya çıkaracağız” ifadelerine yer vermişti. Ancak gelmiş olduğumuz noktada, Yahudi Mahallesi hakkında herhangi bir gelişme yaşanmadı.

TAHRİBAT HIZLA BÜYÜYOR

Geçtiğimiz aylarda, akademisyenler, sanat çevreleri, mimarlar, ABB yetkilileri, şehir plancıları, Ankara Kent Konseyi üyeleri, öğrenciler ve vatandaşların katıldığı toplantıda, geleneksel evlerin mimari özellikleri üzerine konuşulmuştu. Toplantıda, Yahudi Mahallesi’ndeki evlerin mevcut durumu da gündeme getirildi. Tescilli yapıların hızla tahrip olduğu, otopark ihtiyacı nedeniyle evlerin yıkıldığı ve mimari unsurların sökülüp ticari kazanç için satıldığı vurgulandı. Kapılar, tavan süslemeleri ve pencere ferforjeleri gibi değerli unsurların mahalleden çıkarılması, bölgenin mimari dokusunu tehdit ediyor.