Çiftçiler TMO’dan dertli: Verim iyi ama alım fiyatı düşük

TMO’nun randevu sisteminden de şikayet eden çiftçiler, şunları söylüyor: “2-3 hafta sonraya randevu veriliyor. O gün geldiğinde de günlerce sırada bekleniyor. Bu süreçte ürünleri oradan oraya oradan oraya taşımak zorunda kalıyoruz, bu da ciddi bir maliyet ve zayiat doğuruyor…”

Arpa ve buğday hasadında sona yaklaşılırken, çiftçiler Toprak Mahsulleri Ofisi’nden dert yanıyor. Gazetemize konuşan çiftçiler “Buğday ve arpada Hükümet’in açıkladığı taban fiyat var. TMO, değişik bahanelerle ürünlerimizi bu taban fiyatın da altında almaya çalışarak, bizi zor duruma düşürüyor” diyor.

Türkiye’de en fazla üretilen tarım ürünü olan buğday hasadıyla birlikte Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO), üreticilerden buğday alımına başladı. Fakat çiftçiler TMO’nun alım politikasına tepkili.

ÇİFTÇİLER TMO’YA TEPKİLİ

Çiftçiler, Türkiye’de en fazla üretilen tarım ürünü olan buğdaylarını açıklanan taban fiyattan satmakta zorlandıklarını söylüyorlar. Devlet, buğday üreten çiftçilere, hasatlarını Toprak Mahsulleri Ofisi’ne satmaları durumunda destek veriyor. Fakat neredeyse tüm çiftçilerin şikayet ettiği bir konu var. TMO’nun çiftçilerden buğdayları, devletin belirlediği fiyatın altında satın almaya çalıştığı ifade ediliyor. Çiftçiler, TMO’yu “buğday ve diğer tarım ürünlerini değişik bahanelerle açıklanan fiyatın altında fiyatlardan almakla” eleştiriyor.

TMO’NUN 2023 FİYAT GÜNCELLEMELERİ

Buğday, ekmeklik ve makarnalık olarak iki çeşitte kullanılıyor. Bunların üretim için kullanılan kısımlarından kalanları un ve arpa olarak değerlendiriliyor. TMO, buğday açıklamasını ve 2023 fiyat listesini şu şekilde güncellemişti: “2023 yılı üretimimizin buğdayda geçen yıla göre %3,8 artışla 20,5 milyon ton, arpada ise geçen yıla göre %1,2 artışla 8,6 milyon ton olacağı tahmin edilmektedir (TÜİK).”

AÇIKLANAN 8250 TL, ALIM 7500 TL

Cumhurbaşkanı Erdoğan, 6 Haziran’da 2023 TMO alım fiyatlarını ekmeklik buğday için 8.250 TL, arpa için ise 7.000 TL olarak açıklamıştı. TMO’nun bu fiyat güncellemelerinden sonra çiftçiler, ürünlerini tüccarlara satmak yerine Toprak Mahsulleri Ofisi’ne satıp hem de devlet desteğinden yararlanabilmeyi düşündü. Ancak TMO’nun açıklanan fiyatın altında ücretler sunduğu belirtiliyor. Buğday üretimi yapan çiftçi Salih Taşan, “Açıklanan rakam 8250 TL. Ancak TMO bizim ürünümüzü 7,500 TL’den satın aldı” dedi.

VERİM İYİ AMA…

Bu sene buğday veriminin yüksek olduğunu ifade Taşan, “Yağışların biraz gecikmesi bizleri tedirgin etse de mahsullere faydası oldu ve bereketli bir hasat yılı gerçekleşti. Geçen yıl yağışlar azdı ve kuraklık daha fazlaydı. Bundan dolayı geçen sene buğday veriminde düşüklük olmuştu” diye konuştu.

“GELİRİMİZ DÜŞÜYOR”

Çiftçi Salih Taşan, buğdaya devlet desteğinin yetersiz kaldığını belirterek şunları söyledi: “Buğdayın üretimi bir serüvendir aslında. Tarlanın hazırlanışı, tohum ve gübre satın alımı, tarlayı ekme-biçme olarak aşamalı bir şekilde ilerliyor. Eğer ki verimin iyi olduğu bir hasatsa devlet desteğiyle de bu fazlasıyla karşılanıyor. Ancak yağışların azalması ya da mevsim dışı yağışların olması, aşırı sıcaklık, mahsullerde yaşanan hastalıklar verim düşüklüğüne neden oluyor. Bu şekilde de gelir gideri karşılamamış oluyor. Ayrıca her geçen gün artan tohum-gübre -mazot fiyatından kaynaklı olarak kar elde edemiyoruz. Gelirimiz çok daha az seviyelere düşüyor.”

FİYAT KIRIYOR

Toprak Mahsulleri Ofisi’nin alım fiyatıyla ilgili konuşan Taşan, buğdayını satma süreci ile ilgili, “TMO, fiyat listesini belirtirken yüksek olarak gösteriyor ancak satın alım aşamasına gelindiğinde protein eksikliği, haşerelerin verdiği zararlar, tanelerin küçüklüğü, yabancı otların fazlalığı gibi nedenlerle fiyat kırıyorlar. Ve bu durum sadece buğdayda değil nohut, fasulye, mercimek gibi diğer mahsuller için de geçerlidir” dedi.

​​​​​​​

2-3 HAFTA SONRAYA RANDEVU

Salih Taşan, şöyle devam etti: “Biz devlet desteği alabilmek için TMO ofisine satmayı tercih ettik. Devlet destek veriyor ancak artan zamlar nedeniyle maalesef bu destek yeterli olmuyor. TMO depolarını sezon ortası olmasına rağmen geç açtı. Bu durum çiftçilerimize zor günler yaşattı. Erken hasat yapan çiftçiler ya düşük fiyatla tüccara satmak zorunda kaldı ya da evlerinin bahçesine, garajlarına koyarak, depoların açılmasını bekledi. Depolar açıldıktan sonra randevu sistemi ile alım yapacaklarını duyurdular ancak randevular en erken 2-3 hafta sonrasına verildiği için mahsulleri evlerinde bekletmeye devam ettiler.”

ORDAN ORAYA ORDAN ORAYA…

“Örneğin biz mahsulümüzü evde bahçemizde randevu gününe kadar beklettik. Daha sonra nakliye aracına yükleyip randevu günü gittik. Ama sıra randevu gününden 2 gün sonra geldi. Bu yüzden alım satım işlerinden memnun kalmadık ayrıca randevu sisteminin olması yine çiftçiyi zarara soktu. Buğdayı biçip daha sonra nakliye aracına yüklettik. Randevuya daha süre olduğu için bahçeye döktürdük. Randevu günü gelince tekrar nakliye tuttuk. Bu kez de sıra gelmesi için 2 gün beklettik. Tüm bunların hepsine ayrı ayrı ücret ödendi. Bizim giderlerimizin artmasına neden oldu. Bunlardan dolayı da bu seneki sistemden, depoların geç açılması, randevu sistemi ve randevuların geç gelmesi çiftçileri memnun etmedi.”