Çalışanlara müjde! Her ay maaşınızın yüzde 8.33’ü kadar tazminat alabilirsiniz

2024-2026 yıllarına ilişkin Orta Vadeli Program (OVP) 5 Eylül’de açıklanmıştı. OVP’ye göre kıdem tazminatı sistemi ‘Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi (TES)’ adı altında yeniden şekillenecek. Fakat bu yeni gelecek olan Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi, vatandaşların kafasını karıştırmış durumda.

Bu yeni sistemde, işverenler her ay çalışanlarına maaşlarının yüzde 8,33 kadar tazminat ödeyecek. Bu tutar, çalışanın kişisel hesabında toplanacak ve emeklilik döneminde kullanılabilecek. Fakat, 2024 yılında kullanılmaya başlanması beklenen Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi, vatandaşların kafasında hala soru işaretleri barındırıyor. Sosyal Güvenlik Danışmanı ve Mali Müşavir Mahir Nazlıer ise bu sistemi açıklayarak kullanım şekillerinin nasıl olacağını gazetemize anlattı.

4 ÇEŞİT EMEKLİLİK SİSTEMİ BULUNMAKTADIR

Emeklilikteki sistem çeşitliliklerinden bahseden Mahir Nazlıer, “Emeklilikte 4 çeşit sistem bulunur. Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) Emeklilik Sistemi, Türkiye'deki çalışanların sosyal güvenlik primlerini SGK'ya ödedikleri bir sistemdir. Bağımsız çalışanların ve şirket ortaklarının emeklilik sistemi ise Bağ-Kur olarak adlandırılır. Bireysel Emeklilik Sistemi yani BES, özel sektör çalışanlarına yönelik bir emeklilik sistemidir. Bireysel Emeklilik Sistemi, kişilerin kendi isteğiyle katılım sağladığı, birikimlerini uzun vadeli yatırımlara dönüştüren ve emeklilik dönemlerinde bu birikimlerin geri alındığı bir sistemdir Katılımcılar, emeklilik dönemlerinde birikimlerini peşin veya aylık olarak alabilmektedir. Memur Emeklilik Sistemi ise Türkiye'deki memur çalışanlara özel bir emeklilik sistemidir. Memurlar, Sosyal Güvenlik Kurumu'na prim ödemezler, ancak maaşlarının bir kısmı emeklilik hesaplarına aktarılır” açıklamasında bulundu.

EMEKLİLİK GELİRİNİ TAMAMLAYICI BİR SİSTEM

Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi hakkında bilgi veren Nazlıer, “Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi, bireylerin devlet tarafından sağlanan emeklilik sistemleri dışında, kendi istekleriyle katılım sağladıkları bir emeklilik sistemidir. Bu sistemde, bireylerin emeklilik dönemindeki gelirlerini tamamlamak amacıyla düzenli olarak tasarruf yapmalarına ve yatırım yapmalarına olanak sağlar.

Tamamlayıcı emeklilik sistemi genellikle özel sektör çalışanlarına, serbest meslek sahiplerine ve gönüllü olarak katılmak isteyen diğer bireylere yöneliktir. Bireyler, belirli bir periyotta düzenli olarak tasarruf yapmakta ve bu birikimlerini uzun vadeli yatırımlara yönlendirerek büyütmektedirler. Emeklilik döneminde biriktirilen fonlar, kişiye aylık olarak veya bir defada ödeme şeklinde geri verilir. Tamamlayıcı emeklilik sistemi, genellikle bireylerin devletin sağladığı emeklilik sistemlerinden veya sosyal güvenlik kurumlarından alacakları emekli maaşını tamamlamak veya daha yüksek bir emeklilik geliri elde etmek isteyen herkesi kapsar. Katılım, genellikle kişinin kendi tercihine ve kararına bağlıdır” dedi.

“SİSTEM 10 YILLIK BİR SÜRE TANIYOR”

Yeni gelecek olan sistemin süresi hakkında açıklama yapan Sosyal Güvenlik Danışmanı ve Mali Müşavir Nazlıer, “Türkiye'de tamamlayıcı emeklilik sisteminde belirli bir süre bulunmaktadır. Tamamlayıcı emeklilik sistemi, belirli bir birikim süresi sonunda yani katılımdan itibaren en az 10 yıl sonra emeklilik hakkı kazanabilme imkanı sunar. Türkiye'de tamamlayıcı emeklilik sisteminde en az 10 yıllık bir birikim süresi bulunmaktadır. Bu süre sonunda katılımcılar emeklilik haklarını elde edebilir ve birikimlerini geri alabilirler” ifadelerini kullandı.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından açıklanan Orta Vadeli Program (OVP) kapsamında Tamamlayıcı Sağlık Sigortası da bulunmaktadır. Sağlık sistemi ile ilgili açıklamalar yapan Mahir Nazlıer, “Bu sistem kamu sağlık sigortası kapsamına giren hizmetlerin yanı sıra ekstra sağlık hizmetleri için katılımcıların ek bir sigorta primi ödemesini sağlayacak. Özetle, bu sistem vatandaşlara daha kapsamlı sağlık hizmetleri ve daha iyi bir emeklilik planı sunarak yaşam kalitelerini artırmayı hedeflemektedir” dedi.

BES VE TES ARASINDAKİ FARLILIKLAR

BES ve TES arasındaki farklılıklardan bahseden Nazlıer, “BES, özellikle özel sektör çalışanlarına ve serbest meslek sahiplerine yöneliktir. Bireylerin kendi istekleriyle katılımcı olabilecekleri bir sistemdir. TES ise genellikle tüm çalışanlara açık olan bir sistemdir ve özel sektör, kamu sektörü ve serbest meslek sahiplerini kapsayabilir. BES’in en önemli farkı ise devlet desteği seçeneğinin bulunmasıdır.

BES, özel bir kanunla düzenlenmiş olan ve Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) tarafından denetlenen bir sistemdir. TES ise henüz uygulamaya geçmemiş ve daha detaylı yasal düzenlemelere ihtiyaç duyan bir konsepttir. BES ve TES, farklı emeklilik sistemleridir. BES, kişilerin kendi birikimlerini yönetmesini ve emeklilik döneminde ek gelir elde etmesini hedeflerken, TES ise mevcut kıdem tazminatı sistemine alternatif olarak düşünülmekte ve özel sektör çalışanlarına daha yüksek bir emeklilik geliri sağlamayı amaçlamaktadır” ifadelerini kullandı.

“İŞÇİ DE İŞVEREN DE HOŞNUTSUZ OLABİLİR”

Sosyal Güvenlik Danışmanı ve Mali Müşavir Mahir Nazlıer, 2024 yılında yürürlüğe girmesi beklenen TES hakkında şunları söyleyerek açıklamasına son verdi:

“Mevcut sistemde çalışan bir yılını tamamladıktan sonra kendi rızası dışında işsiz kalırsa her yıl için bir brüt maaş kıdem tazminatı hak ediyor. Tamamlayıcı Emeklilik Sigortası planı denildiği gibi 2024 yılının son çeyreğinde hayata geçerse, kıdem tazminatı işveren ve devletin de katkı verdiği bir fonda birikecek. İşçi, işten ayrılırken bu fona ulaşamayacak. Ancak emeklilik hak edildiğinde ve emeklilik döneminde alınabilecek. Tamamlayıcı Emeklilik Sisteminin tüm çalışanlar için zorunlu olarak uygulanıp uygulanmayacağı henüz kesinleşmiş değil.

Bu sistemin pek çok avantajı bulunurken, işçilerden ve işverenden kesilecek ve fonlarda tutulacak para işçiye geri dönecek mi orası henüz belirsiz. Tüm bunlar incelendiğinde, işçiler ve işverenler bu sistemden hoşnutsuz olabilir.”