Ankaralı 40 yıllık yetiştiricisi anlattı: Ayaş domatesi yemeyen domates yemiş olmaz

Ağustos ayının gelmesiyle beraber domates tutkunları yollara düştü. Vatandaşlar ince kabuklu ve sulu yapısıyla meşhur Ayaş orijinli domatesleri almak için başkente hareket ediyor. Yetiştiriciler fideler henüz boy atmadan vatandaşlardan ön sipariş alıyor. Onlardan birisi de Osman Dayının Yeri adlı mekanında hem yetiştiricilik hem de satış yapan Osman Kalaycı.

Kalaycı, Ayaş domatesinde hasat döneminin başlamasıyla beraber konunun tüm detaylarını gazetemize anlattı. Hemen hemen 40 yıldır yetiştiricilik yaptığını söyleyen Kalaycı, “İsrail tohumları domates sektörünü domine edince eski orijinal tohumlara talep arttı. Benim elimde de Ayaş domatesinin ata tohumu vardı. Yaklaşık 20 senedir aynı tohum ile Ayaş domatesi yetiştiriyorum. Tezgahıma gelip de Ayaş domatesi istiyorum demeyene kesinlikle vermem. Ayaş domatesi istiyorum diyen müşteriye satarım. Vatandaş gelir, ben bahçemizden toplar teslim ederim. Ayaş domatesini yemeyen insan kendisini domates yemiş saymasın. Zaten bunun tadına varan insan diğer meyvelere pek bakmaz, eşi benzeri yoktur. Bizim dışımızda Konya’nın sarı domatesi var, Çanakkale’nin pembe domatesi var. Çanakkale domatesi bizimkinden yumuşaktır. Tam kızarmadan alıp yerseniz o da pek güzel meyvedir. Fakat Ayaş domatesinin yerini tutmaz” ifadelerini kullandı.

HASAT SEZONU VERİMLİ GEÇİYOR

Domatesin hem fidesini hem de meyvesini sattıklarını belirten Kalaycı sözlerine şu şekilde devam etti:

“Orijinal Ayaş domatesi yıllar içinde kayboldu. Biz korumak için çok gayret ettik. Zamanında pembe domatesi Ayaş domatesi diye sattılar. Konya’nın domatesini aynı şekilde Ayaş domatesi diye insanlara verdiler. Diyorlar ki Ayaş domatesi eğri büğrü olur. Böyle bir şey yok. Dalları kalın olur, bu doğru. Dal öyle geniş olur ki meyveyi zor görürsünüz. Ayaş domatesinin öyle bir özelliği vardır. Bu sene bahçelerimizden birisi aşırı yağışlardan dolayı biraz darbe yedi. Yukarıdaki bahçemizin hasadına 1 hafta sonra başlayacağız. Oradan istediğimizi aldık. Verimlilik anlamında iyi bir istikrarımız var. Yıllardır hasatta benzer oranda malzemeyi çekeriz. Ayaş domatesinde normal domatese göre verimlilik 3 kat fazla olur. İyi mahsül toplarsınız. İsrail tohumundan 1 dalda 10 kilogram toplarsanız, Ayaş ata tohumundan 30 kilo toplarsınız”

MALİYETLER ARTTI

Maliyetlerin geçen seneye göre yaklaşık 4 katına çıktığını vurgulayan Kalaycı, “Gelirimizde aynı oranda bir yükseliş yok, son zamanlarda biraz zorlanıyoruz. Mazotu söylemeye gerek yok, herkesin dilinde. İlaç, tohum ve gübre fiyatları uçtu. Geçen sene biz 1 torba gübreyi 200 liraya alıyorduk. Bugün 750 lira olmuş. Bu işin içinden nasıl çıkılır?” diye sordu.

500 KG ALANLAR OLUYOR

Hasata başlayalı 10 gün olsa da menemenin daha başlamadığını aktaran Kalaycı “Ağustosun on beşi ile eylülün on beşi arasında veririz menemeni. İnsanlar şu anda tedirgin. Acaba piyasa böyle mi gidecek diye. Bu haftadan sonra menemenin kesinlikle başlaması lazım. Eylülün on beşinden sonra menemen olmaz, domates ekşime yapar. Türkiye’de Ayaş domatesinin sevdalıları var. Geldiğinde 500 kilo mal doldurup götüren müşterilerimiz var. Kışın başka yerden domates almazlar. Kargo ile isteyen insanlar da oluyor. Erzurum’dan girin Edirne’den çıkın, göndermediğimiz memleket yok. Yaşım ilerledi, yalnız kaldım. Çocuklarım bu işi yapmaya yanaşmıyor. Artık yetiştirici olarak son demlerimi yaşıyorum. Bu işi gelir için yapmıyorum. Toprağa dokunmak için, tutku için yapıyorum. Bu iş yüzünden ne kaybettin derseniz, bir daire ve iki traktör kaybettim. Ayaş domatesi yetiştireceğim diye oldu. Çok şükür iki çocuğumu evlendirdim, yuvamı kurdum. Gidene göz yumacaksınız ki getirisi olsun. Nefesim yeterse 10 sene daha bu işi yaparım” diye konuştu.

KİLOSU 25 LİRA

Bu sezona özel fiyatları gazetemize anlatan Kalaycı, “Domatesin kilosu 15 lira ile 25 lira arası değişiyor. Ayaş domatesi 25 lira. Ayaş domatesini geçen sene 20 liraya satıyorduk. Normalini de 5 liraya veriyorduk. 2 dönüm araziye ekiyoruz. Rahat 20 ton domates çıkıyor. Hepsini de rahatça satıyoruz. Telefon ile sıraya giriyor insanlar, 10 gün bekleyenler oluyor. Direkt çat kapı gelene yüksek miktarda veremem. 1-2 kilogram verebilirim. Fazla alabilmek için önceden haber etmek lazım. Müşterimiz gelir, bazen bahçemize iner, kendisine ne lazımsa kendi elleriyle toplar. Tartarız malzemeleri, hoşça kalın der göndeririz. Ekim ayının sonuna kadar satışlara devam edeceğiz” diyerek sözlerini tamamladı.