50 yıllık halıcıdan öneri: 81 ile tezgah kuralım

Ankara’da 11 yaşından itibaren antika halı satışı ve tamiri yapan Mehmet Aydın, dokuma kültürümüzün çok zengin olduğunu ve kuşaktan kuşağa aktarılması gerektiğini söyledi.

Ülke ekonomisine katkı sağlamak için Türkiye’de 81 ilde halı tezgâhları kurmak istediğini belirten Aydın, “Devlet bize görev versin tüm illerde halı tezgâhları kuralım. Ülkemizden çok sayıda marka çıkaralım ve istihdama katkı sağlayalım. Yurt dışından halı ithal etmeyelim” dedi.

HAFTADA 75 KURUŞ İLE İŞE BAŞLADI

Ankara’da yaklaşık 50 yıldır antika halı, halı ve kilim tamiri işi yapan Mehmet Aydın gazetemize konuştu.

Çankaya Tunalı Hilmi Caddesi Ertuğ Pasajı’nda dükkânı bulunan Aydın mesleğe başlama hikâyesini gazetemize anlattı. Aydın 11 yaşından itibaren bu meslekte bulunduğunu belirterek, “İlkokulu bitirdiğim zaman babam beni halı tamir atölyesine çırak olarak verdi. Haftada 75 kuruş alıyordum. Kalfa olduğumda haftalık ücretim 2,5 lira olmuştu. O günden bu yana halı ve kilim tamiri yapmaktayım. Ayrıca 50 yıldır edindiğim tecrübelerim ile ücretsiz halı eksperliği yapıyorum” dedi.

81 İLDEN DEĞERLİ HALI TOPLUYOR

Aydın kalfalıktan sonra Ankara’nın en iyi halıcılarının yanında uzun yıllar çalıştığını belirterek, şu ifadeleri kullandı,

“Halı tamir işinden sonra Ankara’nın çok eski halıcılarının yanında 10 yıldan uzun bir süre halı tezgâhtarlığı ve eksperliği yaptım. Bir müddet sonra kendi işimi kurdum. Şu an ise Anadolu’nun 81 ilinden değerli halıları toplayıp tamire muhtaç olanları tamir edip, eksperliğini yapıp müzayede yoluyla satışını yapıyorum” diye konuştu.

“TİCARİ OLMAMASI LAZIM”

“Halının bir değeri olabilmesi için ticari olmaması lazım” diyen Aydın, yeni dokunan bir halının hangi tür ipten dokunursa dokunsun antika olmayacağını belirtti. Bununla birlikte 100 yıllık bir halının dahi antika olamayacağının altını çizen Aydın şu ifadeleri kullandı, “Halının değeri olabilmesi için vasıf olması lazım. 100 yıllık bir halının değeri olmayabilir. İnce olması ya da kalın olması değer katmayabilir. Ticari olmamasından kastım, halıyı dokuyanın kendi evine dokuması lazım. Bu tür halılardaki renk değişikliği, eğrilik değerini düşürmez değerine değer katar”

“KİŞİ YA DA YÖREYE ÖZGÜ ŞEYLER DOKUMAYA DEĞER KATAR”

”Örnek verecek olursak evine seccade dokuyacak bir kişi kendi kafasında olan figürleri yansıtır. Bu da o dokumayı daha özel kılar. Silifke yöresinde Yörükler atkılarına ve çözgülerine kıl atarlar. Bunun dokuması zordur ama daha dayanıklıdır. Birde bunun tersine düğüm bırakırlar ki akrep yukarı çıkmasın diye yaparlar. Yine Yörükler çadırda kaldıkları için has yünden “yatak halı” adını verdikleri kalın bir halı yaparlar. Bu halı hem sıcak tutar hem yatak işlevi görür. Bu gibi kişi ya da yöreye özgü şeyler dokumaya değer katar.”

Bir halı ne kadar zamanda dokunur?

Hereke halısı nerede dokunuyor?

“Bir halının antika olabilmesi için üzerinde fabrikasyon hiçbir işlem olmaması ve boyası kök boya olması lazım” diyen Aydın, 6 metrekarelik bir halıyı iki kişinin 6 ayda dokuyabileceğini söyledi. Türkiye’de 81 ilde halı tezgâhları kurmak istediğini de belirten Aydın, “Türkiye birçok ilde yöreye özgü dokuma halı çeşitleri bulunmaktadır. Hakkâri’de, Kars’ta, İzmir’de, Antalya’da, Kayseri’de ve birçok ilde yöreye özgü ticari olmayan halı ve kilimlerimiz var. Dokuma kültürümüz çok zengin. Hereke halısı çok meşhur ama ülkemizde dokunmuyor. Uzak doğuda Nepal’de Çin’de dokunuyor. Biz bunları gördükçe üzülüyoruz. Devletimizin ve kalkınma ajanslarının bunu desteklemesi lazım”

“HALI İTHAL EDİLMEMELİ”

Yurt dışından Türkiye’ye halı ithal edilmemesi gerektiğini söyleyen Aydın, “İran halısı dünyada meşhurdur fakat bizim Hereke halımız İran halılarından daha üstündür. Ülke ekonomisine katkı için dokuma tezgâhları artırılmalı. Okullarda öğrenimini artırılmalıdır. Devlet bize görev versin tüm illerde halı tezgâhları kuralım. Bu kapasitemiz bulunmaktadır. Bizlerin yaptığı müzayedelerde satılan bir halı, Yörük bir kızın tezgâha bir halı daha takması demektir. Biz bu konuda herkesten destek bekliyoruz. Türkiye’de bugün çok büyük bir halı dokuma atölyesi ve tamir atölyesi olması lazım” diye konuştu.

HALI VE KİLİM MÜZE SAYISI YETERSİZ

Ülkemizde antika değeri bulunan halı ve kilim müzesinin yok denecek kadar az durumda olduğunu da sözlerine ekleyen Aydın, “Ülkemizde antika değeri bulunan halı ve kilim müzesinin yok denecek kadar az durumda. Bazı müzelerde çok az sergilendiğini görüyoruz. Oysaki dokuma kültürümüz çok zengin ve geçmişimizi günümüze taşıyor. Dokuma bir sanattır, bir kültürdür ve kuşaktan kuşağa aktarılması gerekir” diyerek sözlerini noktaladı. 

DOKUMA HALILARI İNCELEMEK İÇİN TIKLAYIN

Emrah Özcan/HABERVAKTİM