17 Ağustos depreminin üzerinden 24 yıl geçti: 10 binlerce kişi hayatını kaybetmişti

Türkiye’de bulunan 81 ilin büyük bir kısmı deprem bölgesinde yer alıyor. Deprem haritasına göre ülkenin güneyinden kuzeyine kadar birçok ilden kırmızı bir çizgi geçiyor. Milyonlarca kişinin yaşadığı bu iller Türkiye’nin birçok alanda temelini oluşturuyor.

Türkiye sınırları içerisinde 3 fay hattı ile deprem kuşağında olan bir ülke. Sınırlar içerisinde Kuzey Anadolu Fay Hattı, Doğu Anadolu Fay Hattı, Batı Anadolu Fay Hattı bulunuyor. Bu aktif fay hatlarında son 25 yılda yaşanan büyük depremlerde on binlerce kişi hayatını kaybederken, milyonlarca kişinin sosyal, ekonomik, toplumsal ve kültürel olarak hayatını değiştirdi. Resmi kaynaklara göre,17 Ağustos 1999 Gölcük depreminde 18 bin kişi hayatını kaybetti, 16 milyon kişi ise etkilendi. İşte 17 Ağustos 1999 Gölcük Depremi…

17 AĞUSTOS 1999 SAAT 03.02 GÖLCÜK

17 Ağustos 1999 saat 03:02’de Kocaeli Gölcük merkezli 7.8 şiddetinde 45 saniye boyunca süren depremde ilk belirlemelere göre 17 bin 480 kişi hayatını kaybetti, 16 milyon kişi etkilendi. Bununla birlikte 23 bin 781 kişi yaralandı. 505 kişi sakat kalırken 285 bin 211 ev ve 42 bin 902 iş yeri hasar gördü. Etkilenen 8 ilde ise depremin bilançosu şu şekilde gerçekleşti; Bolu’da 270, Bursa’da 268, Eskişehir’de 86, İstanbul’da 981, Kocaeli’de 9 bin 477, Sakarya’da 3 bin 891, Yalova’da 2 bin 504, Zonguldak’ta 3 kişi hayatını kaybetti. 2010 yılındaki Meclis Araştırma Raporu’na göre hayatını kaybedenlerin sayısı 18 bin 373 olarak güncellendi. Aynı raporda 17 Ağustos 1999 Gölcük merkezli depremde 48 bin 901 kişinin yaralı, 505 kişinin ise sakat kaldığı bildirildi. Raporda aynı zamanda 96 bin 796 konut ve 15 bin 939 işyerinin ağır hasarlı, 107 bin 315 konu ve 16 bin 316 işyerinin orta hasarlı, 113 bin 382 konut ve 14 bin 657 işyerinin ise az hasarlı olduğu kaydedildi. Deprem sonrası Türkiye’ye 52 ülkeden yardım geldi. Yardımlar lojistik, gıda ve arama kurtarma gibi birçok alanda yapıldı. Deprem sonrası yardım eden ülkeler arasında Almanya, Amerika Birleşik Devletleri, Azerbaycan, Bangladeş, Belçika, Birleşik Arap Emirlikleri, Birleşik Krallık, Cezayir, Fas, Finlandiya, Fransa, Gürcistan, Irak, İsrail, İsveç, İtalya, İzlanda, Japonya, Kıbrıs Rum Kesimi, KKTC, Macaristan, Malezya, Mısır, Pakistan, Rusya, Suudi Arabistan, Ürdün, Yunanistan ve Güney Kore’de vardı.

GÖLCÜK DEPREMİNİN ETKİLERİ

Kuzey Anadolu Fay Hattı'nın kırılmasıyla meydana gelen 17 Ağustos 1999 Gölcük Depremi’nin yaşattığı can ve mal kayıpları maddi ve manevi milyonlarca kişiyi etkiledi. Deprem öncesinde Gölcük nüfusunun 80 bin kişi, 2000 yılındaki verilerde ise Gölcük nüfusu 55 bin olarak bildirildi. Deprem öncesi sanayi kenti olması nedeniyle göç alan kent depremden sonra göç verdi.2022 verilerine göre ise şehirde sosyal, kültürel ve ekonomik imkanların artmasıyla Gölcük’ün nüfusu 175 bin 940 olarak gerçekleşti. Depremin Türkiye ekonomisine zararları da meydana geldi.

Verilere göre 1999’da Türkiye ekonomisi yüzde 6.4 daraldı. Depremin Marmara Bölgesi’nde meydana gelmesi nedeniyle bölgede bulunan kimya, petrokimya, otomotiv başta olmak üzere birçok sektörden fabrika üretime ara verdi. Depremin gerçekleştiği illerin Gayri Safi Milli Hasıla (GSMH) içindeki payı yüzde 35, en çok zarara uğrayan Sakarya, Yalova ve Kocaeli’nin ise ülke ekonomisindeki payı yüzde 7 idi. Dönemin Devlet Planlama Teşkilatı'na göre depremin Türkiye’ye maliyeti yaklaşık 19 milyar dolar olarak açıklandı.