Zirai don hasarı sonrası kritik uyarı: "Asmaları budamayın"

10 Nisan'dan itibaren art arda üç gece etkili olan zirai don, Manisa'daki üzüm bağlarında ciddi zarara yol açtı. Uzmanlar, üreticileri hem korunma yöntemleri hem de don sonrası yapılması gerekenler konusunda uyardı.

Manisa'da 10 Nisan ve takip eden 3 gece art arda etkili olan ve özellikle üzüm bağlarından zarara yol açan zirai donun ardından hasar tespit çalışmaları devam ediyor.

Hasar oluşan üzüm bağlarını gezen sigorta eksperleri ile tarım ve orman müdürlüğü ekipleri, raporlama çalışmalarını sürdürüyor.

Manisa Bağcılık Araştırma Enstitüsü Müdürü Akay Ünal, AA muhabirine, Manisa'da 1 milyon dekara yakın üzüm bağının bulunduğunu söyledi.

Bölgede etkili olan zirai donun ağırlıkla üzüme zarar verdiğini dile getiren Ünal, uzun yıllar sıcaklık ortalamaları göz önünde bulundurulduğunda bu yöndeki riskin nisanın sonuna kadar devam ettiğini belirtti.

Zirai dona karşı öncesi ve sonrasında uygulanacak tedbirler olduğunu vurgulayan Ünal, şöyle konuştu:

"İlk önce tarım sigortası ile ürününüzü güvence altına almış oluyorsunuz. Don hadisesi sırasında da özellikle yerden 0 ile 10 metre arasındaki havanın karıştırılması gerekiyor. Havada oluşan düşük sıcaklığı bertaraf etmemiz lazım. Bunun için çeşitli yöntemler var. İlk başta havayı karıştırıcı pervane gibi sistemler kullanabiliyoruz. Onun dışında yağmurlama ve damlama sulama gibi ortamın sıcaklık derecesini düşürebilecek yöntemlerimiz var. Biraz daha zor olan ateş yakma, ortam sıcaklığını 1-2 derece artıracak önlemler mevcut. Bağlarımızda salkım taslakları oluştuktan sonra sıfır derecenin altında daha az dayanabiliyor. Burada sulama yöntemleriyle ya da farklı yöntemlerle 1-2 derecelik sıcaklık farkını artırabilmek bize koruma sağlıyor."

Ünal, şehirdeki bazı bağların yağmurlama sulama yöntemiyle zirai dondan kurtarıldığına işaret etti.

Üreticileri zirai dondan kurtaracak yöntemler konusunda bilgilendirmeye her zaman hazır olduklarını belirten Ünal, "Eğer yeterli suyumuz ve su basıncımız varsa sıcaklık düştüğünde yağmurlayıcılarımızı çalıştırıyoruz. Bu ortamın nemini, soğukluğunu alıyor. Nemli bir ortam yaratıyoruz ve böylece zarardan kurtulabiliyoruz." ifadelerini kullandı.

ZİRAİ DON ZARARI SONRASI YAPILACAK UYGULAMALAR

Zirai don zararının ardından yapılması gerekenler ile ilgili bilgiler veren Ünal, şunları kaydetti:

"Sigortalı üreticiler öncelikle sigorta eksperlerine ihbarda bulunması, olmayanların da tarım ve orman müdürlüklerine dilekçe ile başvurması gerekiyor. Herhangi bir eksper ya da kontrol uzmanı gelmeden önce de bağlarımızda budama ya da asma aralama gibi herhangi bir uygulama yapmamamız gerekiyor. Bildiğimiz gibi bir sonraki yılın üzüm verimleri, üzüm gözleri ya da çubukları verim alabilmemiz için bu yıl normal bir şekilde uygulamalarımıza devam etmemiz lazım çünkü asmalarda filizlenen ve zarar gören ana gözlerin ardından 'primer' ve 'seconder' dedikleri ikinci ve üçüncü gözler sürgün verecektir. Sürgünlerin ne kadar salkımlı ve verimli olduğuna göre budama ya da ek gübreleme işlemleri yapılabilir. Özellikle gübreleme işlemi ama nihai sonuç özellikle sigortalı alanlar için kesin ekspertiz hasat zamanında olacağı için o zaman sonuna kadar herhangi bir budama işlemi yapmamamız gerekiyor. Gelen ürünlerin bakımını, sürgünlerin, bağımızın bakımını yapmalıyız ki bir sonraki yıl verim oluşturabilecek salkım taslaklarını ve göz taslaklarını oluşturabilelim."