Uzman klinik psikolog uyardı: Kapalı havalarda içe kapanmayın, tedavisi var

Güneş ışığının azaldığı, gökyüzünün griye boyandığı kış aylarında, birçok insan ruhsal dalgalanmalar yaşıyor. Bu dönemlerde psikolojide yaşanan değişimler, Mevsimsel Duygudurum Bozukluğu (MDB) olarak bilinen psikolojik bir rahatsızlığa işaret edebiliyor. Güneş ışığı eksikliği, beyindeki serotonin seviyesini düşürerek ruh halinde çöküşe neden olurken, melatonin hormonunun artışı uyku düzenini bozuyor ve kişinin enerjisini azaltıyor. Bu durum, bireylerin kendilerini daha yorgun, isteksiz ve mutsuz hissetmesine yol açabiliyor. Mevsimsel Duygudurum Bozukluğu hakkında Ulus’a konuşan Uzman Klinik Psikolog Rabia Görgün, başa çıkmada ışık terapisi, düzenli egzersiz, sağlıklı beslenme ve sosyal bağları güçlendirmenin önemli olduğunu belirtti. İlerlemiş durumlarda ise psikoterapi veya ilaç tedavisi önerdi.

“GÜNLÜK AKTİVİTELERİ OLUMSUZ ETKİLER”

Mevsimsel duygudurum bozukluğunun özellikle sonbahar ve kış aylarında güneş ışığının azalmasıyla ortaya çıkan bir depresyon türü olduğunu belirten Uzman Klinik Psikolog Rabia Görgün, bu durumun biyolojik saatimizde ve vücudumuzdaki melatonin ve serotonin seviyelerinde meydana gelen değişimlerle ilişkili olduğunu söyledi. İlkbahar ve yaz aylarında belirtilerin genellikle kaybolduğunu ya da hafiflediğini ifade eden Görgün, “MDB, kişinin ruh hali, enerji seviyesi ve günlük aktivitelerini olumsuz etki eder” dedi.

“DEPRESYON GELİŞİMİNE SEBEP OLABİLİR”

Mevsimsel duygudurum bozukluğunun, hava değişimleri ve mevsim geçişlerinde daha sık rastlanan bir durum olduğuna dikkat çeken Görgün, “Her birey, diğer insanlara kıyasla yılın belirli dönemlerinden daha fazla veya daha az keyif alabilir. Havanın soğuması ya da ısınması, ruh hali ve enerji seviyesinde değişikliklere yol açabilir. Bunun yanı sıra, uyku düzeninde ve yeme alışkanlıklarında da farklılıklar gözlemlenebilir. Eğer mevcut ruh hali, gündelik yaşamda işlevselliği etkiliyorsa, bu durum depresyon gelişimine sebep olabilir” ifadelerini kullandı.

“SONBAHARDAN İLKBAHARA KADAR SÜREBİLİR”

Belirtilerinin, depresyon belirtilerine benzese de yılın belirli dönemlerinde tekrarlayıcı bir şekilde ortaya çıktığını aktaran Görgün, her bireyde belirtilerin farklılık gösterebileceğini dile getirdi. Görgün, mevsimsel duygudurum bozukluğunun belirtilerini şu sözlerle anlattı:

“Özsaygıda azalma, libido kaybı, ağlamaklı veya mutsuz hissetme, arkadaşlardan veya aileden soyutlanma gibi belirtiler yaygındır. Ayrıca yeme alışkanlıklarında değişiklikler de görülebilir. Bu, normalden daha fazla veya daha az yemek yeme şeklinde olabilir. Diğer belirtiler arasında, normalden daha az aktif olma, gün içerisinde enerji azalması, sürekli uykulu olma hali, sabahları uyanmakta zorlanma, konsantrasyon güçlüğü ve iştah artışı yer alır. Bazı bireyler, özellikle karbonhidrat içeren yiyeceklere karşı özel bir istek duyabilir. Bu belirtiler, gündelik aktiviteleri gerçekleştirmeyi giderek zorlaştırabilir. Mevsimsel duygudurum bozukluğunun yaygın olarak 18 ila 30 yaş aralığındaki bireylerde görülürken belirtiler, çoğunlukla sonbahar aylarında başlayarak bir sonraki yılın bahar aylarına kadar sürebilir.”

BELİRTİLERİ HAFİFLETMEK MÜMKÜN

Yaşanan bu durumla başa çıkmak için birkaç etkili yöntem bulunduğunu ifade eden Görgün, ışık terapisinin, Mevsimsel duygudurum bozukluğunun, tedavisinde önemli bir yere sahip olduğunu söyledi. Güneş ışığı eksikliğini telafi etmek için özel ışık kutuları kullanılarak belirtilerin hafifletilebileceğini sözlerine ekleyen Görgün, “Düzenli egzersiz yapmak, özellikle açık havada zaman geçirmek ruh halini iyileştirir ve enerji seviyesini artırır. Sağlıklı beslenme de önemlidir; karbonhidrat ağırlıklı beslenme eğilimini dengelemek için protein, lif ve sağlıklı yağlar içeren bir diyet tercih edilmelidir” diye konuştu.

Sosyal bağlantıları güçlendirmenin de bu dönemi daha kolay atlatmaya yardımcı olacağını ifade eden Görgü, “Aile ve arkadaşlarla zaman geçirmek, yalnızlık hissini azaltır. Eğer belirtiler günlük yaşamı ciddi şekilde etkiliyorsa bir uzmandan destek almak önemlidir. Psikoterapi veya gerekli durumlarda ilaç tedavisi, bu bozukluğun etkilerini azaltmada etkili yöntemlerdir” şeklinde konuştu.