Türkiye’de son idam 40 yıl önce uygulandı

Türkiye'de uzun yıllar tartışma konusu olan idam cezası, artık hukuk sistemimizde yer almıyor. Ancak bu cezanın kaldırılması süreci, uzun bir tarihi geçmişe dayanıyor. Yeni Türkiye devletinin ilk idamı 1920 yılında tarihe geçti. Birinci dönem İstiklal Mahkemeleri’nde yargılanan Ali İhsan Bey, casusluk suçlaması nedeniyle idama mahkum edildi ve 13-14 Ekim 1920 tarihinde idam edildi. 64 yıllık idam sürecinde onlarca insan için idam kararı alınırken, nice isimler idam edildi. Türkiye Cumhuriyeti’nde fiilen gerçekleştirilen son idam ise 25 Ekim 1984 tarihinde idam edilen Hıdır Aslan oldu. O tarihten sonra idam kararları verilmeye devam etse de Türkiye’de kimse idam edilmedi.

SON İDAM: HIDIR ASLAN

Türkiye Cumhuriyeti tarihinde idam cezası en son 25 Ekim 1984 tarihinde uygulandı. Bu tarihte idam edilen kişi Hıdır Aslan oldu. Aslan'ın idamı, ülkemizde bu cezanın fiilen uygulandığı son vaka olarak kayıtlara geçti. Aslan’ın idam edilme gerekçesi ise örgüt üyeliğinden kaynaklı oldu.

İDAMDAN VAZGEÇİŞ SÜRECİ

1984 yılından sonra mahkemeler tarafından verilen ölüm cezaları, pratikte uygulanmadı. Türkiye Büyük Millet Meclisi, bu tarihten sonra verilen idam cezalarını onaylamadı. 1991 yılında çıkarılan bir af yasasıyla, yaklaşık 500 ölüm cezası dosyası 10 yıl ağır hapis cezasına çevrildi.

BAŞBAKANINI ASAN BİR ÜLKE: “TÜRKİYE”

1950 yılında gerçekleştirilen seçimlerde 27 yıllık CHP iktidarını sonlandırarak iktidara gelen ve Türkiye’nin ilk demokrasi şölenini gerçekleştiren Adnan Menderes, 10 yıllık Türkiye Cumhuriyeti Başbakanlığı yaptı. 1960 darbesi ile Yassıada’ya alınan Menderes ve arkadaşları, devam eden dava sürecinde idama mahkûm edildi. Ülkenin Cumhurbaşkanı, başbakanı ve bakanları için idam kararı verilirken, Cumhurbaşkanı Celal Bayar’ın yaşı nedeniyle idamından vazgeçildi. Dönemin Başbakanı Adnan Menderes, Maliye Bakanı Hasan Polatkan ve Dışişleri Bakanı Fatin Rüştü Zorlu ise idam edilerek yaşamlarına son verildi. Bu olay, Türkiye’nin demokrasi tarihine kara bir leke olarak kayıtlara geçti.

İDAM CEZASININ RESMEN KALDIRILMASI

2002 yılı, Türkiye'de idam cezasının tamamen ortadan kaldırılması açısından dönüm noktası oldu. Bu yıl yapılan yasal düzenlemeyle, o zamana kadar uygulanmayan tüm idam cezaları ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına dönüştürüldü. Bu karar, Türkiye'nin Avrupa Birliği'ne uyum süreci kapsamında alındı. Böylece idam cezası, Türk hukuk sisteminden tamamen çıkarılmış oldu.