Tüpraş devletin mi? Tüpraş kimin, ne zaman özelleşti, kaça satıldı?

İş bırakma eylemiyle gündemde olan Tüpraş devletin mi, Tüpraş kimin, ne zaman özelleşti, kaça satıldı sorularının cevapları aranıyor.

Kısa adı Tüpraş olan Türkiye Petrol Rafinerileri’nin Batman, İzmit, Aliağa ve Kırıkkale rafinerilerinde yaklaşık 4500 işçi iş bırakma eylemi başlattı. Petrol-İş Sendikası üyesi işçiler, “gerçek enflasyon oranında maaş zammı ve refah payı için” başlattıkları eylemin süreceğini söylüyor. İş bırakma eylemi ile gündemde olan Tüpraş’la ilgili “Tüpraş devletin mi, Tüpraş kimin, sahibi kim, ne zaman özelleşti, kaça satıldı” sorularının cevabı aranmaya başladı.

DEVLETİNDİ, KOÇ-SHELL GRUBU’NA SATILDI

Türkiye Petrol Rafinerileri, kısaltılmış adıyla TÜPRAŞ, bir kamu kurumu idi. 1983 yılında Batman, İzmir, İzmit ve Kırıkkale'deki devlete ait 4 petrol rafinerisinin birleştirilmesiyle çatı şirket olarak kurulmuştu. Ta ki 2005-2006'ya kadar kamu kurumu olarak faaliyet yürüttü. 2006’da özelleştirme kapsamına alındı ve Koş Holding’e satıldı. Tüpraş akaryakıt ürünleri, bitüm, fuel oil, jet yakıtı, gaz yağı, LPG, motor yağı gibi petrol türevlerini üretmeye devam ediyor.

TÜPRAŞ KAÇA SATILDI?

12 Eylül 2005'te yapılan ihalede 4,14 milyar dolar ile en yüksek teklifi veren Koç-Shell Grubu, ihaleyi kazandı. TÜPRAŞ yönetimi 26 Ocak 2006'da Koç-Shell ortaklığına devredildi. Kasım 2005'te, özelleştirme tamamlanmadan önce Shell'in payının %10'dan %2'ye düşeceği açıklandı.[10] Koç Holding, Aralık 2013'te Shell'in geri kalan %2 hissesini de satın alarak halka kapalı kısmının tek başına sahibi hâline geldi.

TÜRKİYE’NİN EN BÜYÜK SANAYİ ŞİRKETİ

Türkiye'nin en büyük sanayi şirketi konumunda olan Tüpraş Avrupa'nın 7. büyük rafineri şirketi gösterilmektedir. Ortalama 9.5'lik Nelson kompleksite endeksi ile Akdeniz'in en yüksek kompleksiteye sahip refinerileri arasındadır.

Hisseleri 1991 yılından bu yana Borsa İstanbul'da işlem gören Tüpraş Sermaye Piyasası Kurulu'na(SPK) kayıtlıdır. Şirket'in BİST'e kayıtlı yüzde 49 oranında hissesi vardır. Şirket'in hisselerini elinde bulunduran hissedarlar ve hisse oranları şöyledir; Enerji Yatırımları A.Ş yüzde 51, Koç Holdingyüzde 77, Aygazyüzde 20, Opet yüzde 3, yüzde 49'u ise halka açıktır.

HANGİ İLLERDE VAR?

Tüpraş (Türkiye Petrol Rafinerileri A.Ş) Kırıkkale, İzmit, İzmir ve Batman'da bulunmaktadır. Tüpraş'ın sahibi Koç Holding-Shell ortaklığıdır.

TÜPRAŞ HAM PETROLÜ NEREDEN ALIYOR?

Türkiye ham petrolün neredeyse tamamını ithal ediyor. İthalatın büyük bölümü ürün kalitesi, uygun fiyat ve coğrafi yakınlık nedenleriyle İran'dan sağlanıyor.