Abdest nedir? Teyemmüm şartları nelerdir? Abdestin farzları nelerdir?

İslam dinine göre temiz olmak her şeyden önce gelir. Yapılacak ibadetler öncesinde de abdest almak ilk koşuldur. Abdestin farklı koşulları ve çeşitleri vardır. Peki, abdest nedir? Teyemmüm şartları nelerdir? Abdestin farzları nelerdir?

Abdest, İslam’da bir takım ibadetlerin yerine getirilebilmesi için ön hazırlık aşaması olarak anlamlandırılabilir. Abdest, Farsça’da ab ve dest kelimelerinin birleşmesi ile oluşur ve el suyu anlamına gelmektedir. İslam dininde kulun Allah'ın huzuruna ibadet maksadı ile çıkabilmesi için maddi ve manevi yönden temizlenmiş ve arınmış olması esastır.

İnsan saçının satılması caiz mi, neden günah? Peruk abdesti bozar mı?

Dolayısıyla ibadet etmeye hazırlanan bir birey, bedenen temiz olsa bile abdestsiz olduğunda ibadet edemez durumdadır. İnsan, cünüp olma durumunda ise gusül abdesti almak sureti ile manevi kirlerden temizlenir. Kuranı Kerimde, “Ey iman edenler namaza kalkacağınız zaman yüzlerinizi, dirseklere kadar ellerinizi ve başlarınıza mest edip her iki topuğa kadar da ayaklarınızı yıkayın. Eğer cünüp iseniz boy abdesti alıp iyice temizlenin” ayetinde bildirildiği üzere; yüzü kollar ile birlikte elleri ayakları yıkamak ve başı mesh etmek abdestin farzlarından bir başka ifade ile temel şartlarından sayılmıştır. Peygamber Efendimiz, yalnız ruhları cahiliyenin düşünce ve inanç killerinden arındırmakla kalmamış, beden temizliği konusunda da oldukça hassas davranarak ashabına bunu öğretmiştir.

Sevgili Peygamberimizin hayatının her anını dikkatle gözlemleyerek onun her davranışının örnek alan ashabı kiram, abdest konusunda da aynı hassasiyeti göstermiş ve onun abdest alışının sonraki nesillere aynen nakletmiştir. Abdest, başta namaz olmak üzere kuran okumak ve Kabe’yi tavaf etmek gibi diğer ibadetlerin de adeta anahtarı konumundadır. Nitekim Allah; kullarına namaza kalktıkları zaman abdest almalarını emretmiş, Hz. Peygamber Efendimiz de Allah'ın emrettiği şekilde güzelce abdest alınmadıkça namazın tamamlanmayacağını bildirmiştir. Allah resulü, “Namazın anahtarı temizliktir, namazın başlangıcı tekbir almak bitişi ise selam vermektir” diye buyurmuştur. Temizlenmeden yani abdest almadan hiç bir namazın kabul olmayacağını dile getirmiştir. Peki, abdest dinen bu kadar önemli iken Teyemmüm şartları nelerdir? Abdestin farzları nelerdir? İşte tüm detaylar:

TEYEMMÜM ŞARTLARI NELERDİR?

Abdestin çeşitlerinden biri olan teyemmüm, pek çok insan tarafından isim olarak bilinse de nasıl yapıldığı ve farzları noktasında bilgi eksiklikleri mevcuttur. Dolayısıyla insanlar genel olarak teyemmüm nedir? Teyemmüm şartları nelerdir? Şeklinde birçok soruyla meraklarını gidermeye çalışır. Teyemmüm, kelime kavramı olarak niyet ederek temiz toprak veya toprak cinsinden bir şeyi ellerinle vurup yüzüne ve kollarını mesh etmek olarak kavramlaştırılabilir.

Abdest almak ve gusül etmek yıkanmak için su bulunmadığı veya bulunduğu halde kullanılması mümkün olmadığı durumlarda abdest ve gusül yerine teyemmüm edilir. Teyemmüm, ibadetleri yapabilmemiz için dinimizin gösterdiği bir kolaylıktır ve bu ümmete ait özelliklerdendir. Teyemmüm, Kuranı Kerim ve sünnet ile sabittir. Abdest ve gusül için su bulamayanların teyemmüm etmeleri ile ilgili olarak Kuranı Kerimde şöyle buyruluyor: “Ve su bulamamışsanız, bir toprağa teyemmüm edin yüzlerinizi ve ellerinizi onunla mesh edin.”

TEYEMMÜMÜN FARZLARI NELERDİR?

İnsanlar tarafından abdest ve teyemmüm abdesti ile ilgili olarak en merak edilen konulardan biri de Teyemmüm farzlarıdır. Pek çok insan; teyemmümün farzları nelerdir? Diye düşünerek gerek ilmihal kitaplarından gerekse de internetten araştırma yapmaktadır. En basit tabirle teyemmümün farzları nelerdir? Sorununun cevabı şöyledir: Teyemmümün iki farzı vardır. Birincisi niyet etmek, ikincisi ise ellerini temiz bir toprağa veya toprak cinsinden bir şeye vurup birinci vuruşta yüzü ikinci vuruşta da kolları mesh etmektir.

TEYEMMÜMÜN SÜNNETLERİ NELERDİR?

Teyemmümün farzları nelerdir? Şeklinde araştırma yaparak kafasındaki soruları cevaplandıran insanlar bir başka soru olarak teyemmümün sünneti var mıdır? Veya teyemmüm sünnetleri nelerdir? Sorularıyla da karşılaşabiliyor. Teyemmümün sünnetleri de vardır. Teyemmümün sünnetleri nelerdir sorusunun cevabı ise aşağıdaki şekildedir:

1. Teyemmüme başlarken besmele okumak
2. Tertibe riayet etmek yani evvela yüzünü sonra kollarını mesh etmek.
3. Bunlara ara vermeden birbiri ardınca yapmak
4. Elleri yere koyunca evvela ileri sürmek
5. Ondan sonra elleri geriye çekmek
6. Parmaklarını açık bulundurmak
7. Ellerini yerden kaldırınca birbirine vurarak silkelemek.

TEYEMMÜM NASIL YAPILIR?

Abdest ve teyemmüm ile ilgili olarak araştırma yapan ve aradığı soruların cevaplarını bulan vatandaşlardan pek çoğu; teyemmüm abdestinin farzını ve sünnetini ne kadar da bilse bile, teyemmüm nasıl yapılır? Bilmeyebiliyorlar. Kısaca anlatacak olursak; teyemmüm abdesti alınırken, kollar dirseklerden yukarıya kadar sıvanır. Ne için teyemmüm edilecekse ona niyet edilir. Parmaklar açık bir halde eller temiz bir toprağa veya toprak cinsinden bir şeyin üzerine konur. Eller önce ileri sürülür sonra geriye çekilerek kaldırılır. Daha sonra eller yan yana getirilip birbirine hafifçe vurularak silkelenir ve ellerin içi ile yüzün tamamı bir kere mesh edilir. Eller ikinci defa toprağa vurulduktan sonra sol elin içi ile sağ kol dirseklerle beraber sağ elin içi ile de sol kol dirseklerle beraber bir kere mesh edilir.

Bütün bunların yanında önemli bir detay olarak, abdest ile gusül için yapılan teyemmüm aynıdır. Yani yapılış bakımından aralarında pek bir fark yoktur. Bedenin çoğu veya yarısı yara olan bir birey, gusül abdesti yerine teyemmüm eder. Bedeninin çoğu sağlam olursa sağlam yerler yıkanır, yaralı olan yerler mesh edilir. Abdest organlarının sayı olarak çoğunda veya yarısında yara varsa teyemmüm eder. Çoğu sağlam olup azında yara varsa sağlam olanları yıkar yaralı olanları mesh eder teyemmüm yapmaz.

Abdest almaya gücü yetmeyen bir kimse kendisine abdest aldıracak kişi bulamazsa kişi kendisi teyemmüm eder. Eli çolak olan yani engelli olan ve suyu kullanamayan kimse, yüzünü veya kollarını yere sürterek teyemmüm eder. Namazını terk etmez. Kolları ve ayakları kesik olan kimse de yüzünü yere sürerek teyemmüm eder. Yüzünde yara varsa teyemmüm etmeden namazını kılar. Namaz vakti girmeden teyemmüm yapılabilir. Bir teyemmüm ile istenildiği kadar namaz kılınabilir.

ABDESTİN FARZLARI NELERDİR?

İslam dininde namaz kılmak veya herhangi bir ibadet için abdest almak şarttır. Abdestsiz namaz, sahih değildir. Kuranı Kerimde şöyle buyrulmuştur: “Ey iman edenler, namaz kılmaya kalktığınız zaman yüzlerinizi dirseklerinize kadar, ellerinizi ve başlarınıza mesh edip topuklara kadar ayaklarınızı yıkayın.” Peygamber Efendimiz ise abdest ile ilgili olarak; “Benim ümmetim kıyamet gününde abdest azaları abdest nurunun parlaklığı ile gelecektir, bu parlaklığı daha fazla uzatmak hanginizin elinden gelirse yapsın” diye buyurmuştur.

Bütün bu bilgilerin yanı sıra abdestin farzları nelerdir sorusunun cevabı da Kur’an-ı Kerim’de açıklanmıştır. Kuran’da açıklandığı üzere abdestin farzları dörttür. Bunlar:

• Yüzü bir kere yıkamak:

Yüz alnın en üst tarafında saç bittiği yerden çene altına kadar ve iki kulak yumuşakları arasında olan yerdir. Sık olan sakalların yalnız üstünü yıkamak yeterlidir sakal seyrek ise altındaki cildin de yıkanması lazımdır, bıyık ve kaşlar için de böyledir.

• Elleri ve kolları dirsekler ile beraber bir kere yıkamak:

Dirseklerin daha yukarısının yıkanması gerekmez, parmakların olduğu taraftan başlayıp dirseklere kadar yıkamak sünnettir dirseklerden başlayıp parmakların tarafına doğru yıkamak caiz ise de sünnete uygun değildir.

• Başın dörtte birini mesh etmek:

Mesh etmek başka bir yerde kullanılmayan yaşlı bir yere değdirmek demektir, kolları yıkadıktan sonra arta kalan yaşlıkla başın mesh edilmesi caiz olmaz başın mesh edilmesi için yeni su alınması lazımdır, başta mesh edilecek yer iki kulağın üst tarafında kalan yerdir buranın dörtte birini mesh etmek yeterlidir.

• Ayakları topukları ile beraber bir kere yıkamak:

Ayakların iki tarafında çıkıntı halinde bulunan topuk kısmı ile ayakları yıkarken topukları da yıkamak lazımdır, bunların yukarısını yıkamak gerekmez, abdestte ayakları yıkamak farzdır çıplak ayakları mesh etmek caiz değildir.

Haber Merkezi / www.gazeteilksayfa.com