EST Nedir, SSM Nedir? Emeklilikte Staja Takılanlar, Staj Sigortası Mağdurları Ne İstiyor?

EYT kapsamı dışında tutulan staj ve çıraklık sigortalılar kendilerine haksızlık yapıldığını savunuyor. Örgütlenip eylem yaparak, seslerini Hükümet’e duyurmaya çalışan staj ve çıraklık sigortalılar, mağduriyetlerinin giderilmesini istiyor.

Konuyu tüm boyutları ile sizler için derledik. EST nedir, SSM nedir? Emeklilikte staja takılanlar, staj sigortası mağdurları ne istiyor? Staj sigortası neden normal sigorta başlangıcı sayılmıyor? Sigorta numaraları EYT için milat olan 8 Eylül 1999 tarihi öncesine ait olmasına rağmen EST / SSM’liler neden emekli olamıyorlar? Muhalefet partileri, MHP ve AK Parti staj sigortalıların emekliliğine nasıl bakıyor? Velhasıl staj SSK başlangıcı olur mu, sayılır mı?

“EST NEDİR, SSM NEDİR”

EST, tıpkı EYT’de olduğu gibi Emeklilikte Staja Takılanlar’ın kısaltılmış ismidir. Bu kesim kendilerini Staj Sigortası Mağdurları (SMM) olarak da adlandırabiliyor.

EST/SMM’LİLER NE DİYOR?

EYT Düzenlemesi’nin dışında bırakıldıklarını görünce “bunun haksızlık olduğu” iddiasıyla örgütlenen EST/SSM’liler, özellikle sosyal medyada çok aktifler. Dernekleri var. Staj Sigortası Mağdurları (SSM) Derneği bunlardan biri. İllerde de platformlar oluşturuyorlar, basın açıklamaları ile seslerini Hükümet’e duyurmaya çalışıyorlar. Geçenlerde Ankara’da, sonra Bursa’da biraraya gelip basın açıklaması yapmışlardı. Bu pazar da İstanbul’da toplanacaklar, mağduriyetlerini anlatacaklar.

ONLAR NEDEN EMEKLİ OLAMIYORLAR?

Peki, sigorta numaraları EYT için milat olan 8 Eylül 1999 tarihi öncesine ait olmasına rağmen EST/SSM’liler neden emekli olamıyorlar?

Malum, staj ve çıraklık dönemlerinde öğrencilere sigorta yapılır. Sigortayla birlikte öğrenciye bir Sigorta Sicil Kartı çıkarılır. 45 yaş üstünde olanlar hatırlarlar; açık pembe bir karttır bu. Bu onlar için ilk sigortalılık olduğu için sigorta sicil numaraları tayin edilmiş olur. Bu numara, o staj ve çıraklık sigortasına başlangıç tarihi ile devamında verilen 5 haneli rakamlardan oluşur. Kartın arka yüzünde “Tekrar işe girişlerinizde sigorta sicil numaranızı yeni iş vereninize gösteriniz” yazar. Yani sizin sigorta sicil numaranız stajla ve/veya çıraklıkla birlikte tayin edilmiştir, ölünceye kadar onu kullanacaksınızdır.

“DEVLET VERDİĞİ SİGORTA SİCİL NUMARASINI BAŞLANGIÇ SAYMIYOR”

Olay bu iken, sigorta başlangıcı 8 Eylül 1999’dan önce yapılmış kişilerden, durumu bu şekilde olanlar EYT Düzenlemesi’nin dışında tutuldular. EST/SSM’liler bunun haksızlık olduğunu, kendilerine yapılan sigortanın başlangıç tarihi olduğunu, EYT Düzenlemesi kapmasında emekli olmaları gerektiğini söylüyorlar. “Stajda çalıştık, alın teri döktük. Bu süreçte sigortamız yapıldı. Sicil numaramız oldu. Şimdi devlet bize diyor ki, staj sigortasını normal sigorta başlangıcı saymıyoruz. Bu büyük bir haksızlık? Neden sigorta yapıldı, neden sicil numarası verildi o zaman? Devlet hem sigorta sicil numaran bu diyor hem de bunu sigorta başlangıcı saymam diyor, olacak iş mi? Bu haksızlık emekliliğimizi 8-10 yıl geriye atıyor” diye tepki gösteriyorlar.

HÜKÜMET’İN OLAYA BAKIŞI NE?

Hükümet’in olaya bakışı nasıl, haksızlığı kabul ediyor mu? Bu hususta şuana kadar sadece Çalışma Bakanı Vedat Bilgin’in açıklamaları oldu. Bakan Bilgin, bu konuda önce, araştırma yaptırdığını, duruma göre değerlendireceklerini söylemişti. Ama sonra, sanırım EYT kapsamına giren kişi sayısı yüksek bulununca, stajda sağlık sigortası yapıldığını, bunun emeklilik sigortası olmadığını dolayısıyla normal sigorta başlangıcı sayılamayacağını, ayrı bir düzenleme gerektirdiğini ifade etti.

SMM/EST’LİLER NE İSTİYOR?

Bakan’ın ifadesine göre bu konu ayrı bir düzenleme, EYT’den ayrı bir yasal çalışma gerektiyor… SSM/EST’lilerin ümidi, beklentisi de bu zaten. EYT Düzenlemesi Meclis’te görüşülürken, ek bir önerge ile sorunun çözülmesini istiyorlar. Çözümden kasıt, staj sigortasının normal sigorta başlangıcı sayılması. Bunun prim olarak görülüp görülmemesi çok da önemli değil. Çünkü prime değil, sigorta başlangıç tarihlerinin öne çekilmesine ihtiyaçları var.

MUHALEFET DESTEKLİYOR

Muhalefet partileri EST’lilerin mağduriyetini kabul edip, haksızlığın giderilmesi gerektiğini söylüyor. Hatta CHP Adana Milletvekili Ayhan Barut bu konuda yasa tasarısı bile hazırlayıp, Meclis’e sundu. Barut teklifini geçen Salı günü Genel Kurul’da gündeme getirecekti fakat yeterli sayı olmadığından oturum kapatılınca kaldı. Barut girişimini önümüzdeki Salı günü yeniden deneyeceğini açıkladı.

MHP’NİN DE SÖZÜ VAR

Staj ve çıraklık sigortası mağdurları için muhalefetin ne dediği ve ne yaptığından ziyade Hükümet’in tavrı önemli. Hükümet, EYT’ye onları da dahil eder mi; herhangi bir açıklama gelmiş değil. Ama şu var: Cumhur İttifakı ortağı MHP’nin bu konuda verilmiş sözleri, Meclis’e sunulmuş yasa teklifleri bulunuyor. MHP, 2018 seçimleri öncesi şunu vadetmişti: “Staj ve Çıraklık Süreleri Emeklilik Hizmetine Sayılacak”. MHP'nin staj sigortası sözü için TIKLAYIN.

MHP KANUN TEKLİFİ BİLE HAZIRLADI

Nitekim seçimlerden sonra MHP İstanbul Milletvekili Arzu Erdem, bu konuda bir yasa teklifi hazırlayıp, Meclis’e sundu ama orda öylece kaldı. Yine MHP Ankara Milletvekili Nevin Taşlıçay, geçtiğimiz Aralık ayında Meclis Genel Kurulu’nda yaptığı konuşmada, “Staj ve çıraklık süreleri hizmetten sayılıp, sigorta başlangıç tarihi kabul edilmeli” önerisinde bulundu. Yani muhalefetin yanı sıra MHP’nin de “oluru” var bu işe.

AK PARTİ’NİN TAVRI BELİRLEYİCİ OLACAK

Yarın EYT Düzenlemesi Meclis’te görüşülürken, muhalefet bu konuyu gündeme getirdiğinde MHP’nin “hayır” diyemeyeceği ifade ediliyor. Geriye bir tek AK Parti kalıyor. MHP, muhalefetin muhtemel teklifiyle bir sınavla karşı karşıya kalmamak için bunu kendisi önerebilir. Zaten sözü de var. AK Parti ile görüşüp, ortak bir öneride bulunabilirler. Neticede iş AK Parti’de bitiyor. AK Parti lideri Sayın Cumhurbaşkanı, EST’lilerin sesini duyacak mı, duyduğunda onlara hak verecek mi? Bekleyip göreceğiz.

Not: Bu yazıda İlksayfa Gazetesi Yazarı Fatih Akkaya’nın “EST / SSM’liler ne istiyor?” başlıklı makalesinden faydalanılmıştır.

www.gazeteilksayfa.com