Küçük esnaf vergi teşviki ve KDV düzenlemesi bekliyor

İstihdam oluşturulmasında, mahalle kültürünün korunmasında ve yerel ekonominin canlanmasında önemli bir rol oynayan küçük esnaf can çekişiyor. Fakat yüksek vergiler, artan giderler ve online sipariş platformlarının dayattığı yüksek komisyonlar, esnafın boynunu büküyor. Sektörde yaşanan sorunlar hakkında Ulus’a konuşan Ankara Hamburger Pizza ve Piknik İşletmecileri Esnaf Odası Başkanı Adem Türk, esnafın ayakta kalabilmesi için vergi teşvikleri, KDV düzenlemeleri ve POS cihazı maliyetlerinin düşürülmesi gibi somut adımlar atılması gerektiğini belirtti. Türk, esnafın yaşadığı zorlukların görmezden gelinmesine de, “Küçük esnafı, küçük görmeyin” diyerek dikkat çekti.

“KDV ORANININ DÜZELTİLMESİ LAZIM”

Küçük esnafların, son dönemde KDV oranlarındaki artıştan ciddi anlamda etkilendiğin söyleyen Ankara Hamburger Pizza ve Piknik İşletmecileri Esnaf Odası Başkanı Adem Türk, şunları aktardı:

“Esnaflar, yüzde 1 KDV ile ürün alırken, satışta yüzde 10 KDV ödemek zorunda kalıyor. Yaşanan bu durum, maliyetlerin artmasına yol açarak esnafın kâr marjının da daralmasına sebep oluyor. Bunun yanı sıra, yaklaşan yılbaşıyla birlikte kira, SSK, Bağ-Kur gibi tüm temel giderlere zam gelmesi bekleniyor. Fakat esnaflar ürünlerine bu oranlarda zam yapamadığı için fiyat artışlarını müşteriye yansıtamıyor, bu da satışların düşmesine neden oluyor. O sebeple de KDV oranlarının düzeltilmesi gerekiyor.”

GİDERLER İSTİHDAMI TEHDİT EDİYOR

Yılbaşında yaşanacak asgari ücret artışı ve kira maliyetlerindeki yükselişin, işletme sahiplerini zor durumda bırakacağı ifade eden Türk, bu durumun sonucunda birçok esnafın kapanma tehlikesiyle karşı karşıya kalacağı öngördüğünü söyledi. Her kapanan işletmenin, en az 2 kişinin işsiz kalması anlamına geldiğini vurgulayan Türk, “İşsizlikteki bu artış, sosyal sorunları da beraberinde getiriyor. Gençlerin iş bulamaması onları kıraathanelere ve kötü alışkanlıklara yönlendirerek üretken olmalarını engelliyor. Esnafların desteklenmesi, ekonomik ve sosyal dengeler açısından kritik önem taşıyor. Küçük esnafın, küçük görülmemesi gerekiyor” sözlerini kullandı.

ONLİNE PLATFORMLAR YÜK OLUŞTURUYOR

Yemeksepeti, Getir ve Trendyol, gibi online sipariş platformları, esnaflar için büyük bir fırsat gibi görünse de, yüksek komisyon oranları sebebiyle büyük bir yük oluşturduğunu söyleyen Türk, sözlerini su cümlelerle sürdürdü:

“Online sipariş platformlarının yüzde 30 ila yüzde 40 oranında komisyon talebinde bulunması, esnafın maliyetlerinin ciddi manada artmasına neden oluyor. Bu komisyonlar, ürün fiyatlarına yansıtıldığında müşterilerden tepki geliyor. Haliyle satışlar da azalmalar yaşanıyor. İşin başka bir boyutu ise pandemi döneminde evlere servis alışkanlığı arttı. Bu durum da günümüze kadar ulaştı. O sebeple de sokaktaki küçük işletmeler eski yoğunluğuna ulaşamıyor.

YEMEK KARTLARI ESNAFI ZORLUYOR

Türk, Metropol, Sodexo ve Multinet gibi yemek kartı sistemlerinin esnafı zor durumda bıraktığını ifade etti. Yemek kartları ile yapılan ödemelerin, esnafa geç iletilmesinden kaynaklı maddi zarar oluştuğunu belirten Türk, şunlara değindi:

“Kart sağlayıcılar, komisyon oranlarını düşürseler de erken ödeme talepleriyle esnafa ek maliyetler yüklüyorlar. Bankaların POS cihazları için yüzde 3 komisyon alarak ertesi gün ödeme yapmasına karşın, yemek kartı firmaları ödemeleri bir aya kadar uzatabiliyor. Bu durum, esnafın parasını değer kaybetmeden kullanamamasına ve işletmesini ayakta tutamamasına neden oluyor.”

ZİNCİR MARKETLER DARBE VURUYOR

Her mahallede hızla yayılan zincir marketlerin, küçük esnafı olumsuz yönde etkilediğini dile getiren Türk, “Bu marketlerin gıda sektörüne de el atarak hijyen standartlarına uymadan hazır gıdalar sunması, esnaflar arasında haksız rekabet oluşturuyor. Bazı marketlerde yurtdışından ithal ettiği ekmek ve diğer unlu mamuller, ‘fırından yeni çıkmış’ algısı oluşturarak satılması, yerel fırınların gelirini düşürüyor” diye konuştu.

BAĞ-KUR PRİM GÜNÜ TALEBİ

Türk, Bağ-Kur'dan emeklilik için istenen 9 bin prim gününün, 7 bin 200’e indirilmesini talep etti. Tüm esnafların bu imkândan faydalanmak istediklerini aktaran Türk, “Bütün esnafların Bağ-Kur prim sayısının 7 bin 200 güne çekilmesini talep ediyoruz. İş yeri sahipleri, kendi işletmelerinde uzun yıllar çalışıp ailelerine katkı sağlarken eşit bir hak talep ediyorlar. Bu değişiklik, esnafın daha erken emekli olmasını ve gençlerin istihdam edilmesini teşvik edebilir” ifadelerini kullandı.