Kripto para düzenlemeleri hızlanıyor

Küresel finansal sistem içinde kendisine yer edinen ve kullanımı giderek yaygınlaşan kripto paraların takibi, vergilendirilmesi ve kullanıcılarının korunmasına yoğunlaşan yeni düzenleme çalışmaları tüm dünyada hız kazandı.

Son yıllarda kripto varlıklar ile buna bağlı ürün ve hizmetler hızla artarken, bu işlemlerin sıkı biçimde düzenlenmiş ve denetlenen mevcut finansal sistemle daha fazla bağlantılı hale gelmesi dikkati çekiyor.

İnternet üzerinden kullanılmak üzere tasarlanmış ve merkezi olmayan dijital para birimleri olan kripto para birimleri ile bir banka veya finansal aracıya ihtiyaç duymadan işlem yapılabilmesi; herhangi bir denetleyici veya düzenleyici kuruluşa ihtiyaç duymadan faaliyet gösterilmesine imkan sağlıyor.

Mevcut finansal sistemi ve parasal işlemleri önemli ölçüde değiştirmesi söz konusu olabilecek kripto paraların piyasalar, yatırımcılar, kullanıcılar ve çevre üzerindeki olası etkileri yoğun biçimde tartışılırken, çoğu faaliyetin tam olarak düzenlenememiş olduğu kripto işlemler önemli riskleri ve endişeleri de beraberinde getiriyor.

Kısa süre önce Hindistan'da gerçekleştirilen G20 Liderler Zirvesi'nin ardından yayımlanan sonuç bildirgesinde kripto varlıklarla ilgili politika ve düzenleme konusunun yer alması da bu alanda yakın zamanda atılacak adımlara işaret ediyor.

"Kripto varlık ekosistemindeki hızlı gelişmeleri ve riskleri yakından takip etmeye devam ediyoruz" ifadesinin kullanıldığı bildirgede, finansal piyasalardaki düzenleyici otoriteler ile uluslararası finansal kuruluşlar arasında koordinasyonu ve bilgi paylaşımını sağlayarak finansal istikrara katkı sağlayacak etkin düzenleyici ve denetleyici politikalar geliştirilmesinden sorumlu uluslararası platform olan Finansal İstikrar Kurulu'nun kripto varlık faaliyetleri ve piyasaları ile küresel stablecoin alanının düzenlenmesi, denetlenmesi ve gözetimine yönelik tavsiyelerinin onaylandığı kaydedildi.

KATI KURAL ÇAĞRISI

G20 tarafından kurulan Finansal İstikrar Kurulu, temmuz ayında kripto para kullanıcılarının varlıklarını korumak ve çıkar çatışmalarını önlemek için daha katı kuralların getirilmesi çağrısında bulunmuştu.

Kurulun kripto varlık faaliyetleri için küresel düzenleyici çerçeveye yönelik tavsiye raporu, kripto varlık ekosistemindeki kilit bir hizmet sağlayıcının başarısızlığının, riskleri o ekosistemin diğer bölümlerine hızla yayabileceğine işaret etmişti. Raporda, geleneksel finansla bağlantılarının daha da büyümesi halinde kripto varlık piyasalarının daha geniş finansal sisteme yönelik etkilerinin artabileceği belirtilmişti.

Kripto varlıkların sınırı olmayan doğasının güçlü ve tutarlı düzenleyici, denetleyici ve yürütme uygulamalarının önemini gösterdiği aktarılan raporda, kripto varlık üretenler ve hizmet sağlayıcıların, düzenlemenin daha hafif olduğu yerlere kayarak düzenleme ve gözetimden kaçmaya çalışabileceği, buna yönelik güçlü önlemlerin gerektiği kaydedilmişti.

"KRİPTO VARLIKLAR, POTANSİYEL OLARAK ULUSLARARASI PARASAL VE FİNANSAL SİSTEMİ DERİNDEN DEĞİŞTİRİYOR"

Kripto varlıklarla ilgili IMF tarafından hazırlanan bir raporda ise "Kripto varlıklar, potansiyel olarak uluslararası parasal ve finansal sistemi derinden değiştiriyor. Politika yapıcılar, pek çok faaliyetin düzenlenmediği kripto para sektöründen kaynaklanan riskleri izlemek için mücadele ediyor. Aslında bu finansal istikrar risklerinin bazı ülkelerde yakında sistematik hale gelebileceğini düşünüyoruz." ifadeleri dikkati çekmişti.

Ortaya çıktıkları 2008 yılından bu yana popülaritelerini artıran kripto para birimleri, günümüzde küresel finansal sistemin önemli bir parçası haline geldi.

Dünyanın gelişmiş ülke ve ekonomileri, kripto para birimlerinin yenilikçi unsurlarını teşvik ederken, olası zararlarını önlemek için de düzenleme arayışına girdi.

Merkezi ABD'de bulunan düşünce kuruluşu Atlantic Council'in 45 ülkenin kripto varlıklara ilişkin düzenlemelerini analiz ettiği çalışmasına göre, kripto para birimleri 20 ülkede yasal, 17 ülkede kısmen yasaklanmış ve Çin'in de aralarında bulunduğu 8 ülkede ise genel olarak yasaklanmış durumda bulunuyor.

Dünya ekonomisinin yüzde 50'sinden fazlasını temsil eden 10 G20 ülkesinde kripto para birimleri tamamen yasal konumda olurken, bu varlıklara ilişkin düzenleme tüm G20 ülkelerinde değerlendiriliyor.

DÜZENLEYİCİ ÇERÇEVE HAZIRLIĞI

Atlantic Council'in çalışması kapsamında incelenen 45 ülkenin yaklaşık yüzde 75'i, genellikle kripto para piyasalarına yönelik yeni, özel mevzuat yoluyla düzenleyici çerçevelerinde önemli değişiklikler yapma sürecinde bulunuyor.

Gelişmekte olan piyasa ekonomileri, düzenleme geliştirme konusunda gelişmiş ekonomilerin gerisinde kalırken, incelenen gelişmiş ekonomilerin yüzde 64'ünde vergilendirme, tüketicinin korunması ve lisanslama konularındaki düzenlemeler öne çıkıyor. Bu düzenlemelerin gelişmekte olan ülkelerinin sadece yüzde 11'inde olduğu görülüyor.

Tüketiciyi korumaya yönelik kurallarda da geride kalındığı belirtilirken, incelenen ülkelerin yalnızca üçte birinde tüketicileri korumaya yönelik kuralların olduğu, bu tür kuralların ise reklam düzenlemelerini, hizmet sağlayıcılar için siber güvenlik gerekliliklerini, yatırımcı akreditasyonunu ve diğer düzenlemeleri içerdiği kaydediliyor.