Görme engelli öğrenciler, fen derslerini dokunarak öğrenecek

Sabancı Vakfı'nın 2019-2020 Açık Çağrılı Hibe Programı’na başvuran 256 projenin içerisinden desteklenmeye hak kazanan 8 proje arasında yer alan Aksaray Üniversitesi Eğitim Fakültesi "Görme Engelli Öğrenciler İçin Engelsiz Fen Öğretimi" projesi ile görme engelli öğrenciler, dokunarak ve duyarak fen bilgisi derslerini öğrenecek. 

Soyut kavramların yoğun olduğu ve görsel öğelerin ön planda olduğu ilköğretim fen derslerinde dezavantajlı konumda olan görme engelli öğrenciler, proje kapsamında geliştirilen materyallerle öğretmenleri eşliğinde derslerini takip edecek.

İlk etapta 22 materyal üretildi
Sabancı Vakfı’nın Genel Müdürü Nevgül Bilsel Safkan, başvuruda bulunan 256 projenin bağımsız bir değerlendirme kurulu ile birlikte çok detaylı ve titizlikle incelendiğini söyledi.

Aksaray Üniversitesi tarafından yürütülecek olan proje kapsamında görme engelli öğrencilerin fen dersini daha iyi öğrenebilmesine ve anlayabilmelerine yönelik materyal geliştirildiğini anlatan Safkan, şu bilgileri verdi:

"İlkokul seviyesinde fen derslerinde birçok soyut kavram var. Bu süreçte, bağımsız değerlendirme kurulu ile birlikte projeleri değerlendirirken görme engelli öğrencilerin onları anlamak için yeterli materyalleri olmadığını teyit ettik. Gönlümüz istiyor ki az gören ve görme engeli olan öğrencilerimiz için güzel kazanımlar olsun. Proje kapsamında akademisyenlerin yürüttüğü, atölyelerde çalışılarak, öğretmenlerin de davet edildiği katılımcı bir yaklaşımla toplam 22 materyal üretildi. Biz de materyalleri burada görerek deneyimledik. Dünyaya dokunmak, okyanusları, kıtaları, farklılıkları eller ile hissedebilmek bizleri dahi heyecanlandırdı. Öğrencilerimizin çok daha heyecanlandıracağını düşünüyorum."

Okulların açılmasıyla materyaller test edilecek
Öğrencilerin, okulların açılmasıyla birlikte bu materyalleri test edeceğini aktaran Safkan, materyallerin görme engelli öğrenciler için büyük bir fayda sağlayacağını dile getirerek, "Kendi çocukluğumuzdan hatırlayalım, görme engelli öğrencilerimize bir fasulyenin gelişimi ve yetişme sürecini anlatan dokunsal malzemeler üretildi. Görsel içeriğin yoğun olduğu konuları, görme engelli öğrencilerimiz de dokunarak öğrenecekler. Biz çok heyecanlıyız. Mıknatıs nedir, itme-çekme gibi konuları anlatan materyaller bulunacak. Bizlere de bu hibe desteği ile görme engelli öğrencilerin eğitimde eşit haklara sahip olması için somut bir adım atma imkanı tanımış oluyor." ifadelerini kullandı.

"13 senede toplam 164 projeye destek verdik"
Sabancı Vakfı'nın 3 hedef kitlesi olduğunu aktaran Safkan, bunların engelli bireyler, gençler ve kadınlar olduğunu söyledi. Yaklaşık 46 yıldır toplumsal gelişim için sivil toplumu desteklediklerini anlatan Safkan, 13 yıldır da hibe programlarıyla STK'ları proje bazlı desteklediklerini belirtti.

Safkan, "13 senede toplam 164 projeye destek verdik. 26 milyon TL civarında bu desteğimiz. En yeni olarak da 2020-2021 hibelerini belirledik, çok yakında onları da paylaşacağız." dedi.

Aksaray Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Özgül Keleş de öğrencilerin materyalleri kullanımına göre eksiklikler veya fazlalıklar konusunda geri dönüşler alacaklarını söyledi. Projedeki materyallerin öğrencilerin seviyesine göre hazırladıklarını söyleyen Keleş, bir ders kitabını Braille alfabesine çevirdiklerini, etkinlik temelli çalışma kitapları hazırladıklarını kaydetti.

"Materyaller hem işitsel hem dokunsal"
Öğretmenlerin eğitimlerini desteklemek için de engelsiz fen öğretim kılavuz kitabı hazırladıklarını belirten Keleş, proje kapsamında hazırlanan set ve 22 öğrenim materyali hakkında şunları ifade etti: 

"Bunlardan bazıları, basit bir elektrik devresi ve devre elemanlarının tanınması, konuşan bebek, mıknatısın kutuplarını tanıma, dünyanın dönme ve dolanma hareketleri, ışık kutusu, itme ve çekme kuvveti ve piyano. Hem işitsel hem de dokunsal olarak öğrenciler için kapsayıcı eğitimle bütünsel olarak bu kazanımları öğrenebileceği bir çalışma gerçekleştirdik."

Projeye nasıl karar verdiklerini anlatan Keleş, "İlköğretim 3. ve 4. sınıfta öğrenim gören kaynaştırma öğrencilerinin fen bilgisi eğitiminde karşılaştıkları zorlukları nasıl çözebiliriz ve bunun için neler yapabiliriz diye yola çıktık. Aksaray İl Milli Eğitim Müdürlüğü proje ortaklarımızdan, oradaki öğretmenlerimizle birlikte çalıştaylar yaptık. Bu çalıştaylarda öğrencilerimizin karşılaştığı sorunlar ve problemlerin altını çizmeye çalıştık. Ardından büyük bir konferans düzenledik. Konferansta görme engelli öğrencilerin gelişim özellikleri ve eğitimleri konusundaki sıkıntıları uzmanlardan dinledik. Konferans sonrasındaki amacımız 3. ve 4. sınıftaki öğrencilerimize öğretim materyallerinin geliştirilmesi ve uyarlanma aşamasına geçmekti. 6 atölye gerçekleştirdik ve bunların sonucunda gören, az gören ve görme engeli olan öğrencilerimiz için öğretim materyalleri uyarladık." diye konuştu.

Keleş, bundan sonraki aşamada hazırlanan bu materyalleri pilot uygulamalarla beraber öğrencilerin kullanımına vereceklerini ifade etti.