Gördesli Makbule Hanım kimdir, hangi dönem yaşadı?

Gördesli Makbule Hanım kimdir, hangi dönem yaşadı, nereli? Gördesli Makbule Efe olarak da anılan isim, Kurtuluş Savaşı’nda hangi mücadeleye katıldı, şehit olduğunda kaç yaşındaydı?

Eşi Halil Efe ile birlikte Kurtuluş Savaşı’na katılan, 17 Mart 1922'de Akhisar'la Sungurlu hududu üzerinde bulunan Koca Yayla'da elinde silah, düşmanla en ön safta savaşırken başından vurularak şehit düşen Gördesli Makbule Hanım’ın hayatını sizler için derledik…

Gördesli Makbule Hanım kimdir, hangi dönem yaşadı, nereli? Gördesli Makbule Efe olarak da anılan isim, Kurtuluş Savaşı’nda hangi mücadeleye katıldı, şehit olduğunda kaç yaşındaydı?

İşte cevabı:

Milli Mücadele kahramanı ve şehidi Gördesli Makbule Hanım, 1902 yılında Manisa Gördes’te doğmuştur. Kalabalık bir ailenin mensubu olan Makbule Hanım, sahip oldukları küçük bir çiftlik ve tarım arazileri ile geçimlerini temin ediyordu. O dönemde yaşayan Gördesli her kadın gibi Makbule Efe da ata binmesini ve silah kullanmasını daha küçük yaşlarda öğrenmişti. On iki yaşlarındayken babasını kaybeden Makbule hanım, ağabeylerinin koruması altında büyüdü.

KAHRAMANCA SAVAŞTI

15 Mayıs 1919 tarihinde Yunan ordusu İzmir’i işgal ettikten sonra Batı Anadolu’daki illeri de işgal etmeye başlamıştı.

Makbule Hanım, 7 Kasım 1921 tarihinde henüz on dokuz yaşında ve daha bir yıllık evliyken eşi Halil Efe ile birlikte Kuvayı Milliye emrinde çete savaşlarına katıldı.

Ordu, Demirci’ye çekilmek zorunda kalınca, Halil Efe’nin önerisini kabul eden birlik komutanı Ethem Bey’in onayıyla kocasının yönettiği gerilla grubuna katılarak düşmanla çatıştı.

1921 yılında kocası Usturumcalı Halil Efe ile iki kez birlikte pusuya düşürüldü.

Ancak dayanma gücünü hiçbir zaman yitirmemiş, umudunu ve direncini hep korumuştur.

Kocası Halil Efe ile Türk çetelerine katılan Gördesli Makbule Hanım, o yörede Yunan kuvvetleriyle yapılan tüm çatışmalara katıldı.

Yunanlılar Sakarya Savaşı’nda bozguna uğrayıp Afyonkarahisar mevzilerine çekildiğinde, bir taraftan da Halil Efe’nin Gördes-Sındırgı-Akhisar bölgesinde faaliyet gösteren çetesinin saldırıları ile karşılaşıyorlardı.

SADECE GÖZLERİ GÖRÜNÜRDÜ

Makbule Efe, İbrahim Ethem Bey tarafından: “Kendisi siyah pantolon ve ceket ve uzun bir manto giyer, ayağında daima çizme ve başında da siyah başlık ve daima örtülü olup, yalnız gözleri meydanda bulunurdu. Kısa bir Japon filintası taşır ve düşmandan itinam olunmuş güzel bir doru ata biner ve daima müfrezenin dümdarı (artçısı) olarak kalırdı.” şeklinde anlatılmaktadır.

21 YAŞINDA ŞEHİT OLDU

Makbule Hanım, çetenin üyelerinin hemen hepsinden daha iyi ata biner, tehlike anında silahı en önce eline alan o olurdu. Dağ hayatının sıkıntı, zorluk ve tehlikelerine ve bütün ısrarlarına karşın asla kocasından ayrılmayan Makbule Hanım, bir baskınında geri çekilen silah arkadaşlarına cesaret vermek için 17 Mart 1922 tarihinde hızla öne atıldı. Akhisar-Sungurlu sınırı üzerinde bulunan Kocayayla’da elinde silah düşmanla en ön safta savaşırken başından vurularak şehit düştü. Henüz 21 yaşındaydı.

ADINA YAZILAN BİR ŞİİR

Gördesli Makbule
Yıl 1921
Aylardan Mayıs
Bahar yeşil örtüsüyle
Serilmiş toprağa savaşa inat.
Çiçekler inadına kızıl
İnadına sarı
İnadına mavi
İnadına renk renk.
Ağaçlar inadına canlı.
Bahar gibi
Sevda da meydan okuyor savaşa.
Gördesli şehit kızı Makbule
Gördes’te olmasa da
Demirci’de kavuşuyor sevdalısına.

Yağız bir delikanlıdır Halil Efe.
Yiğitliğiyle tanınır
Demirci Kaymakamı İbrahim Ethem’in
Akıncılar Müfrezesi’nde.

Sevda bir çiğ damlası gibi düşünce yürek ucuna
Güvercinler çırpar kanat
Silahlara inat.
Halil ve Makbule
Yürek uçlarında iki çiğ damlasıyla
Tedirgin
Kuşkulu
Diken üstünde
Yine de mutlu bir ortamda kavuştular.
1921 Mayısında
İlk baharlarına uçtular.

Temmuz sıcaklarına dek sürdü
Güvercinlerin cilveli uçuşları.
Hain bir kanca gibi
Kavramıştı tetikleri hain parmaklar.
Kan akacaktı Anadolu’da yine ırmaklar.
Dağlar el etmişti Halil’e
Demirci’de Yalnız ve suskun
Kalamazdı Gördesli Makbule.
Gördes’in işkencelerde kan ağladığını
Yılan zehrinin yürek dağladığını bile bile
Duramazdı eli kolu bağlı.

Yüreğinde sevdasıyla
Belinde tabancasıyla
Yürüdü ana kucağı dağlara.
Yürüdü gizlice Halil’in arkasından.
Ne Halil benimsedi dağda kalmasını ne öteki efeler.
Kararlı direnişi
Yürekli duruşuyla
Ancak
Geri hizmet koşuluyla katıldı akıncılara.

Bir gece
Uyurken akıncılar
Uyurken börtü böcek
Kedi sessizliğiyle kalktı Gördesli

Parmaklarının ucunda yürürken
Dağların ıssızlığını peşinde sürürken
Ay ışığındaki gölgesi kadar sessizdi.
Gizlice düşman karargâhına sızdı.
Bir hançer darbesiyle susturdu nöbetçiyi
Aldı silahını.
Usta bir yaylım ateşinde kaldı yılanlar.
Arkasında atlarla
Ve atların sırtında mühimmatlarla
Döndü müfrezesine.

Artık
Gördesli Makbule
Bir kadın kahramandı.
Doru bir atı ve bir tüfeği vardı artık.
Dağlar handı Gördesli Makbule’ye.
Ne açlıktan yakındı ne yorgunluktan
Ne toptan çekindi ne tüfekten
Ne korku tünedi yüreğine
Ne titreme tenine.
Başkaldırdı uykusuz gecelere.
Her baskında
Her savaşta önde çarpıştı.
Fazlası vardı erkeklerden eksiği yoktu.
Onlar kurşun sıktılar
O da sıktı.
Siperden sipere atladılar
O da atladı.
At koşturdular dağlarda
O da koşturdu.
Nice korkanları kahramanca coşturdu.
Tepe tepe
Ova ova
Koyak koyak
Çoban ateşleri tutuşturdu.
Ölüm
Kurtuluşa beş ay kala
Koca Yayla’da
Kahpe bir kurşunla buldu Gördesli Makbule’yi.
Mezarı bir savunma siperidir.
Kefeni Kanlı elbiseleridir.
O artık Gördesli Şehit Makbule’dir.
O artık
Yüreklerde yıkılmaz bir kuledir.
O artık
Yüreklerde yıkılmaz
O artık
Yüreklerde…