Giulio Mongeri kimdir, eserleri neler?

Birinci Ulusal Mimarlık akımının en önemli temsilcilerinden, dönemin sembol yapılarında imzasını taşıyan ve Başkent Ankara’yı inşa eden Mimar Giulio Mongeri kimdir, eserleri neler? İşte tüm detaylar:

GİULİO MONGERİ KİMDİR?

Giulio Mongeri, 1873 yılında Osmanlı Devleti’nin başkenti İstanbul’da dünyaya geldi. Levanten kökenli Türk vatandaşı mimar Giulio Mongeri, birinci Ulusal Mimarlık Akımı’nın önemli temsilcilerinden olmuştur. Özellikle 20. yüzyılın ilk 30 yılında önemli projeleri bulunmaktadır. Giulio Mongeri özellikle Osmanlı mimarisi, Selçuklu mimarisi, İslam mimarisi ve Bizans Mimarisi ile ilgilenmiş, bu yöndeki yönelimini Birinci Ulusal Mimarlık Akımı ile özdeşleştirmiştir. İtalyan kökenli bir ailenin İstanbul’da dünyaya gelen oğlu olan Giulio Mongeri, Milano’da mimarlık eğitimi gördükten sonra 1897 yılında mezun olarak Türkiye’ye dönmüştür. İstanbul Sanayi-i Nefise Mektebi'nde görev almıştır. Cumhuriyetin ilk kuşak mimarları arasında yer alan İtalyan kökenli mimar, bu alanda Kemalettin Bey, Vedat Tek ve Arif Hikmet Koyunoğlu ile birlikte yer alır. Mongeri ailesinin Türkiye’ye göç etmesinde 1861 yılında İtalya topraklarında ulusal birliğin sağlanması ve İtalya Krallığı adı altında birleşmesi sonucu politik nedenler olarak söyleyebiliriz. O dönemde İtalyan kökenli zanaatkarlar, bankacılar, muhasebeciler, doktorlar ve mühendisler İstanbul, İzmir, Beyrut, Selanik, Edirne, Ankara, Trabzon, Halep ve Şam gibi farklı Osmanlı şehirlerine göç etmişlerdir.

MONGERİ’NİN BAŞLICA ESERLERİ

Mongeri, Ankara’daki sembol yapılardan Ziraat Bankası ve İş Bankası binalarını tasarlamıştır. Ziraat Bankası geniş ve yüksek dikdörtgen bir hole sahiptir. Yapının ana mekanı olan holün tavanı oldukça geniş renkli vitray ile kaplanmıştır. İş Bankası’nda ise oval biçimde tasarlanan ana holün üzeri benzer şekilde renkli vitraylarla örtülerek hem holün hem de üst kat koridorların aydınlatılması sağlanmıştır. Mongeri, aynı zamanda Yenişehir Adakale Sokak’ta Ziraat Bankası çalışanları için beş bloktan oluşan Ziraat Bankası Lojmanlarını tasarlamıştır, bu yapı diğerlerine göre daha sade yapıdadır. Mongeri’nin Ankara’daki diğer banka yapılarından biri olan Osmanlı Bankası yapısında ise dikdörtgen holün üzeri karelere bölünmüş altıgen biçimli ışıklıkla örtülü olduğu bilinmektedir. Mongeri’nin Başkent’te ki banka yapılarından Ziraat Bankası ve İş Bankası yapıları İtalya’da yayınlanan aylık mimarlık ve dekorasyon dergisi “La rassegna di architettura” (Mimarlık Dergisi) adlı dergiye de konu olmuştur. Ankara’da inşaat yaptığı sürece Mongeri, Sanayi-i Nefise Mektebi’nde hocalık görevinden izinli sayılmıştır. Mongeri’nin son zamanlarında 1. Ulusal Mimarlık Akımı ilkelerine göre tasarladığı Gazi Köşkü Projesi ise reddedilmiş ve yerine Clemens Holzmeister’ın modern bir anlayışla tasarladığı Cumhurbaşkanlığı Köşkü projesi kabul edilmiştir. Ünlü mimarın ayrıca, İstanbul’da da Assicurazioni Generali Han, İtalyan Elçilik Binası, Majik Sineması, Karaköy Palas ve Maçka Palas gibi imzasını taşıyan eserleri mevcuttur. Mongeri üslup olarak Ankara’daki yapılarında süslemeyi iç ve dış mekanlarda daha yoğun bir şekilde kullanmıştır ve Selçuklu, Osmanlı süsleme ögelerine de yer vermiştir. Ankara’dan sonra, İstanbul’da yaşamaya devam eden Mongeri, hayatının son dönemlerinde İtalya’ya yerleşmiş ve 30 Kasım 1951’de hayatını kaybetmiştir.

www.gazeteilksayfa.com