ANODER Başkanı İlkay Kalkan’dan ikinci el otomobil piyasası değerlendirmesi

Ankara Oto Galericileri Derneği ANODER Başkanı İlkay KALKAN’ın İkinci El Otomobil Piyasası ile ilgili tespit ve değerlendirmeleri şöyle: 
“Salgın hastalık sürecinde İkinci el otomobil piyasası oldukça hızlı, inişli çıkışlı bir grafik sergilemekte. Salgın hastalık sürecinin en yoğun yaşandığı Mart ayında yılın ilk aylarındaki hem fiyat hem de satış sayısındaki artış rakamları bir hayli düştü. Lakin bu düşüş nisan ayında yerini hafifte olsa bir hareketliliğe, mayıs ayında ise ciddi bir artışa bıraktı. Mayıs ile birlikte hem ikinci el otomobil fiyatlarında, hem de satış rakamlarında ciddi bir artış yaşandı. Türkiye genelinde Mayıs ayında 176 bin 20 adet ikinci el otomobil ilana çıkarken bu araçların yüzde 58’i satıldı. Satılan araçların yarıdan fazlası bireysel satış iken galeri üzerinden satışlar yüzde 40 civarlarında kaldı. 

Hükümetimiz sektörleri daha da canlandırmak ekonomiye hız vermek için kamu bankaları üzerinden konut, taşıt, sosyal hayat ve tatil kredisi paketlerini açıkladı. Bu paket kapsamında ikinci el taşıtlarda %0,82 faiz ile kredi kullandırılacak.  Bu paket uyarınca yerli üretim yapan anlaşmalı firmalardan sıfır km binek araç (motosiklet dahil) veya ticari araç satın alacak bireysel/kurumsal müşterilere firmalar ile yapılan anlaşmalar bazında değişmek üzere aylık %0,49 – %0,69 faiz oranı ile taşıt kredisi imkanı sunulacak. İkinci el binek araç (motosiklet dahil) veya ticari araç satın alacak bireysel/kurumsal müşterilere %0,82 faiz oranı ile taşıt kredisi imkanı sunulacak. Azami 6 ay ödemesiz toplam azami 60 ay vadeli 2. el binek otomobil ve ticari taşıt kredilerinde azami limit 150 bin TL olacak. Kredi tutarı kasko değeri üzerinden özkaynak/yabancı kaynak üzerinden hesaplanacak olup, 7 yaşa kadar olan taşıtlar kredilendirilecek. Bu paket sebebiyle Mayıs ayında hem satış rakamlarında hemde fiyatlarda gördüğümüz artışın artarak süreceğini tahmin ediyoruz. 

İkinci el piyasasındaki yoğun ilgiye kaynak olarak mevduat faizlerinin düşmesinin yanı sıra sıfır araç stokunun yeterli olmaması da sayılabilir. Ayrıca İkinci ele olan talebin ciddi derecede artmasına karşılık arz dengesindeki yetersizlik hızlı ve yüksek fiyat artışı olarak karşımıza çıktı. Bu fiyat artışı neticesinde de sektöre olan ilgi arttı. 
Ayrıca ikinci el araçlardaki yüksek fiyat artışı otomobil alımını bir yatırım aracı olarak tanımlanmasını da sağladı. Hatta son bir yıldaki artışa bakacak olursak ikinci el otomotiv en iyi yatırım araçları arasında oldu. Bu yönü ile de insanlar gayrı menkul yada mevduat yerine yatırım aracı olarak bile otomobile yönlendi. Bu durumda arz talep dengesini bozarak fiyat artışını daha da hızlandırdı. 

Bir başka yönüyle de bu yüksek kar marjı dolayısıyla oluşan ilgi neticesinde insanlar meslekleri farklı olmasına rağmen etraflarından araba alıp satmaya başladı. Bir yandan işsizliğin yüksek oranda yaşandığı ülkemizde insanlarımız al-sat diye tabir edilen bu alandan para kazanmaya çalışırken bir yandan da sektörel sıkıntılar yaşayan meslekler ek iş ve ek gelir olarak al-satcılığa yöneldiler.  
Bireysel olarak ara alıp satan insanların yüksek kar marjı için belirlediği rakamlar da piyasada ve fiyatlarda bir dengesizlik oluşturmaya başladı. Şu anda piyasa öyle bir yapıya büründü ki her yer al-satçı diye tabir edilen insanlarla doldu. İnternet üzerinden yapılan satışları incelediğimiz zaman bu satışların yüzde 60 civarının bireysel satış olduğu bu oranın içinde de çok ciddi oranda al-satçıların bulunduğunu biliyoruz. 
Bu insanlar otomobil alıp satıyor ama ne bir vergi levhası, ne bir dükkanı var,  ne istihdam yaratıyor, nede ekonomiye ve devlete katkıda bulunuyorlar. Burada da devletimiz ve ülkemiz zarar görürken, suistimallerden dolayı tüketiciler mağduriyetler yaşıyor. Yaşadıkları sıkıntılarda galericilerde olduğu gibi bir muhatap bulamıyorlar. 

-Bir yılda 3,5 milyon araç kayıt dışı satılıyor-

2019 verilerine baktığımız zaman 3,5 milyon aracın kayıt dışı satıldığını görüyoruz. Bu noktada devletimiz büyük bir vergi kaybına maruz kalıyor. Vergisini ödeyen, dükkan işletip gerekli standartlarda çalışıp istihdam yaratan galerici esnafı da zor durumda bırakılıyor. Ayrıca esnafın; dükkan kirası, vergi, çalışan maaş ve masrafları, stopaj ve benzeri giderleri baz alındığında hiçbir masraf kalemi olmayan şahısların yapacağı satıştaki haksız rekabette net olarak anlaşılacaktır. Bu noktada İnternet üzerinden araç satışlarında ve işi otomobil olmadığı halde bir yılda çok fazla araç satanlar ile ilgili devletin bir düzenleme yapması zorunlu. Bu zorunluluk hem vatandaş, hem devlet,  hemde galerici esnafının faydasına olacaktır. Zira son dönemde galerici esnafının dükkânlarında müşteri ağırlama oranı hızla düşmüş, insanlar araç alım satımında hızla internete yönelmiş, piyasa hızla kayıt dışılığa yönelmiştir.

Biz ANODER olarak istiyoruz ki ülkemizde herkes kendi işini layıkı ile ilgili düzenlemeler çerçevesinde kaliteli olarak yapsın. İşini yapan istihdam yaratsın, vergi versin, yan sektörleri destekleyerek ekonomiye ivme kazandırsın. Mesleğini yapan Ahilik ekseninde esnaflık yapsın. Dürüstlük en büyük kazanç olsun, kazanan istihdamla ekmeğini paylaşarak çoğaltsın. Sonunda ülkemiz kazansın, devletimiz kazansın, vatandaşımız kazansın, esnafımız kazansın.”