1960 darbesini kimler yaptı? İşte Milli Birlik Komitesi üyeleri listesi

Milli Birlik Komitesi, 27 Mayıs 1960 günü, Adnan Menderes’in Başbakan olduğu Demokrat Parti hükümetini askeri darbe ile devirerek devlet yönetimini ele alan Türk Silahlı Kuvvetleri'ne mensup kişilerin kurduğu bir komitedir.

Peki 1960 darbesini kimler yaptı? Milli Birlik Komitesi kimlerden oluşur, Milli Birlik Komitesi üyeleri listesi nedir, komite kaç kişidir, başkanı kimdir, ne zaman kuruldu, niçin feshedildi, üyelerin akıbeti ne oldu? 

İşte cevabı:

Milli Birlik Komitesi’nin tam olarak ne zaman kurulduğu henüz tespit edilememiştir. Bu konuda çok farklı görüşler vardır. Kimilerine göre 1955’te kurulmuştur, kimilerine göre ise ihtilalden bir yıl önce… Komitenin farklı grupları farklı tarihlerde bir araya gelmiş ve ihtilali şekillendirmeye başlamıştır.

1960 ihtilalini gerçekleştiren 38 kişiden oluşan komitenin başına sonradan Orgeneral Cemal Gürsel getirilmiştir. Komitenin üye sayısı 12 Eylül 1960'ta üyelerden İrfan Baştuğ'un Ankara-İstanbul karayolunda trafik kazasında ölmesi sonrasında 37 kişiye düşmüştür. Org. Cemal Gürsel'in onayıyla Korgeneral Cemal Madanoğlu'nun yürüttüğü bir tasfiye sonucu, demokratik yaşama geçişe karşı çıkarak ordunun yönetimde kalmasını savunan 14 üyenin yurt dışına görevli olarak gönderilmesi ile üye sayısı 23'e düşmüştür.

14 ÜYE SÜRGÜN EDİLİYOR

Bu işlem için MBK 13 Kasım 1960 tarihinde kendini feshetmiş 14 üyesini görevden af ederek yeni bir komite halinde tekrar kurulmuştur. Görevden affedilen üyeler dünyanın değişik yerlerinde iki yıllık mecburi hizmetle görevlendirilerek sürgüne gönderilmişlerdir.

YENİ ANAYASA İLE FESHEDİLİYOR

Milli Birlik Komitesi çıkardığı ilk kanunla birlikte 1924 Anayasası'nın birçok hükmünü değiştiren geçici bir anayasal süreç başlatmıştır. Bu süreçle beraber yeni bir anayasa düzenlenmesine dair çalışmalar da başlamıştır. Hazırlanan yeni anayasanın 9 Temmuz 1961'de kabulü ile 15 Ekim 1961'de yapılan genel seçimlerden sonra seçilen miletvekilleri ile kurulan T.B.M.M. 12. Dönem‎, 25 Ekim 1961'de toplanarak askeri yönetime ve dolayısıyla Milli Birlik Komitesi'ne son verdi. Ancak Milli Birlik Komitesi üyeleri, yeni anayasa gereği kurulan Cumhuriyet Senatosu'nun kayd-ı hayat şartıyla "tabii üye"leri oldular.

Milli Birlik Komitesi'nin 38 üyesi şunlardır: 

1-Cemal Gürsel, Orgeneral .M.B.K. Başkanı.

2-Ekrem Acuner, Kurmay Albay (1919 - ) İstanbul'da doğmuştur. 1935 yılında Harp Okulu'nu bitirmiş. Genel Kurmay Başkanlığında Şube Müdürü iken, devrim hareketine katılmıştır. 

3-Refet Aksoyoğlu, Kurmay Yarbay (1921 - ), Üsküdar'da doğmuştur. Genekurmay Lojistik Başkanlığında vazifeli iken devrim hareketine Ankara'dan katılmıştır. 

4-Mucip Ataklı, Kurmay Yarbay (1919 - ), Erzurum'da doğmuştur. Devrim hareketine Eskişehir'de katılmış ve eski Başbakan Menderes'in tevkifinde önemli rol oynamıştır.

5-Emanullah Çelebi, Kurmay Yüz. başı (1926 - ), Yalova'da doğmuştur. Devrim hareketine fiilen katılmıştır. 

6-Vehbi Ersü, Kurmay Binbaşa (1918 - ) Erzincan'da doğmuştur. Ankara nümayişleri sırasında Sıkıyönetim Komutanı Namık Argüç'ün "vur" emrini dinlememiştir. Devrim hareketine süvari grup komutanı olarak katılmıştır.

7-Suphi Gürsoytrak, Kurmay Binbaşı (1925 - ) Ankarada doğmuştur. Kore'de bulunmuştur. Harp Akademisi öğretmeni iken devrim hareketine katılmıştır. 

8-Suphi Karaman, Kurmay Yarbay (1922 - ), Bayburt'ta doğmuştur, Genelkurmay Personel Dairesinde iken devrim hareketine katılmıştır. 

9-Kadri Kaplan, Kurmay Binbaşı (1922 - ), İstanbul'da doğmuştur. Devrim hareketine Ankara'da katılmıştır. 

10-Kamil Karavelioğlu, Kurmay Yüzbaşı (1927 - ), Akseki'de doğmuştur. Devrim hareketine fiilen katılmıştır. 

11-Osman Köksal, Kurmay Albay (1916 - ), Selanik'te doğmuştur. Kore'de bulunmuş. Cumhurbaşkanlığı Muhafız Alayı komutanı iken devrim hareketine katılmış ve eski Cumhurbaşkanı Bayar'ın yakalanmasında bulun muştur. Komite üyeliği dışında, Ağustos 1961 e kadar aynı vazifede kalmıştır. 

12-Fikret Kuytak, Kurmay Albay (1915 – 1962-), Ankara'da doğmuştur. Devrim günü Menderes ve Polatkan'ı hava alanından alarak Harp Okulu'na getirmiştir. 

13-Sami Küçük, Kurmay Albay (1916 - ), Drama'da doğmuştur. 1954 te Tokya Askeri İrtibat Bürosunda bulunmuş, Madrit ataşemiliterliği yapmıştır. Devrim hareketinde fiilen bulun, muştur. 

14-Sefcai Okan, Kurmay Yarbay (1917 - ), İstanbul'da doğmuştur. Devrim hareketine fiilen katılmıştır. 

15-Fahri Özdilek, Orgeneral (1901 - ), Bursa'da doğmuştur. Devrim hareketinden önce, İstanbul Sıkıyönetim komutanlığından bulunmuş, devrim hareketine İstanbul'da katılmıştır. Devrimden sonra Milli Savunma Bakanlığı ve Başbakan yardımcılığına getirilmiştir.

16-Mehmet Özgüneş, Kurmay Binbaşı (1921 -), Kayseri'de doğmuştur. Devrim hareketine fiilen katılmıştır.

17-Selahattin Özgür, Kurmay Binbaşı (1925 -), Kayseri'de doğmuştur, Devrim hareketine fiilen katılmıştır.

18-Şükran Özkaya, Kurmay Binbaşı (1925 -), Antalya'da doğmuştur. Devrim hareketi sırasında Davut paşa zırhlı tugayında bulunuyordu. İstanbul sonuçlarının çabuk alınmasında önemli rol oynamıştır. 

19-Haydar Tunçkanat, Kurmay Albay (1921 -), Bandırma'da doğmuştur. Devrim hareketine fiilen katılmıştır. 

20-Sıtkı Ulay, Tuğgeneral (1907 -), İzmir’de doğmuştur. Mısır ihtilali sırasında Kahire'de ateşemiliter olarak bulunmuştur. Harp Okulu Komutanı iken devrim hareketine katılmış ve Çankaya Köşkünü kuşatmıştır. Devrimden sonra, Ulaştırma ve Devlet Bakanlıkların, da bulunmuştur. 

21-Ahmet Yıldız, Kurmay Binbaşı (1921 -), Sürmene'de doğmuştur. Devrim hareketine fiilen katılmış, devrimden sonra Basın . Yayın ve Turizm Genel Müdürlüğünde bulunmuştur. 

22-Muzaffer Yurdakuler, Kurmay Albay (1915 -), İstanbul’da doğmuştur. Devrim hareketine fiilen katılmıştır. 

23-Cemal Madanoğlu, Korgeneral (1907 -) Eşme'de doğmuştur. 1924 yılında Harp Okulu'nu bitirmiş. 1954 yılında general olmuştur. Devrim hareketinin planlaştırılmasında önemli rol oynamış 27 Mayıs 1960 günü, İzmir’de bulunan Cemal Gürsel'in Ankara'ya gelmesine kadar, Milli Komite'nin başkanlığım yapmıştır. Komite üyeliği ile birlikte, Ankara Sıkıyönetim Komutanlığını da üzerine almış, 6 Haziran 1961. de her iki vazifesinden de istifa etmiştir.

24-Fazıl Akkoyunlu, Binbaşı (1914 -) Yozgat'ta doğmuştur. 13 Kasım 1960 tarihinde Komiteden affedilmiştir. 

25-Rıfat Baykal, Yüzbaşı (1926 -) İzmir’de doğmuştur. 13 Kasım 1960 tarihinde Komiteden affedilmiştir. 

26-Ahmet Er, Yüzbaşı (1927 -), Akhisar'da doğmuştur. Devrim hareketine-fiilen katılmış, 13 Kasım 1961 de Komiteden affedilmiştir. 

27-Orhan Erkanlı, Kurmay Binbaşı(1924 -), Kırşehir'de doğmuştur. 13 Kasım 1960 tarihinde Komite'den affedilmiştir. 

28-Numan Esin, Kurmay Yüzbaşı (1929 - ), Biga'da doğmuştur. Devrim hareketinde Ankara'da vazife görmüş, 13 Kasım 1960 tarihinde Komite'den affedilmiştir. 

29-Orhan Kabibay, Kurmay Yarbay (1918 -), Üsküdar'da doğmuştur. Devrim hareketine Ankara'da katılmıştır. 13 Kasım 1960 tarihinde Komite'den affedilmiştir. 

30-Kadri Kaplan, Kurmay Yarbay (1923 -), İstanbul’da doğmuştur. Devrim hareketine Ankara'da katılmıştır. 13 Kasım 1960 ta Komite'den affedilmiştir. 

31-Muzaffer Karan, Binbaşı (1917 -) İstanbul’da doğmuştur. 13 Kasım 1960 tarihinde Komite'den affedilmiştir. 

32-Münir Köseoğlu, Binbaşı (1923 -) Sakarya'da doğmuştur. Devrim sabahı istanbul radyosunu ele geçirmiştir, 13 Kasım 1960 tarihinde Komite'den affedilmiştir. 

33-Muzaffer Özdağ, Kurmay Yüzbaşı (1923 -), Pınarbaşı'nda doğmuştur. 13 Kasım 1960 tarihinde Komite'den affedilmiştir. 

34-İrfan Solmazer, Yüzbaşı (1925 -), Gönen'de doğmuştur. 13 Kasım 1960 ta Komite'den affedilmiştir. 

35-Şefik Soyuyüce, Binbaşı (1924 -), Sivas'ta doğmuştur. 13 Kasım 1960 tarihinde Komite'den affedilmiştir. 

36-Dündar Taşer, Binbaşı (1925 -), Gaziantep'te doğmuştur. Devrim hareketine Ankara'da katılmıştır. 13 Kasım 1960 tarihinde Komite'den affedilmiştir. 

37-Alpaslan Türkeş, Kurmay Albay (1917 -), Kıbrıs’ta doğmuştur. Kara kuvvetleri NATO Dairesinde şube müdürü iken devrim hareketine Ankara’dan an katılmış Ankara radyosunda Türk, Silahlı Kuvvetleri adına bildiriyi okumuştur. Devrimden sonra Başbakanlık müsteşarlığında bulunmuştur. 13 Kasım 1960 tarihinde Komite'den affedilmiş, Delhi'ye müsteşar olarak gönderilmiştir. 

ÖLEN ÜYE:

38-İrfan Baştuğ, Tuğgeneral (1908 -1960), Van'da doğmuştur. 1929 da Harp Okulu'nu bitirmiş.1956 da Kore'de bulunmuştur. Genelkurmay Personel Başkanlığında vazifeli iken devrim hareketine katılmıştır. Devrimden sonra Ankara valiliğine getirilmiş, 2 Eylül 1960 tarihinde bir otomobil kazasında ölmüştür.  
 

Gazeteilksayfa.com