Finlandiya'da Okul Müdürü Olmak
Etkili liderlik
Etkili liderlik sağlam ve amaca yönelik olmak, ortak vizyon ve hedeflere sahip olmak, takım çalışmasını ve meslektaşlığı teşvik etmek ve bireyin sık sık kendini gözlemlemesi ve kendine geri bildirim vermesi gibi liderlik özelliklerini içerir. Etkili okulların en belirgin özelliği etkili bir lidere sahip olmasıdır. Daha etkili okulların diğer bazı özellikleri ise, okul kültürüne ve liderliğe bağlı özellikleri içerir. Öğrenmeye odaklanmayı sürdürmek, pozitif bir okul iklimi oluşturmak, herkes için yüksek beklentiler oluşturmak, personel becerilerini geliştirmek ve ebeveynleri dahil etmek. Başka bir deyişle okul liderliği öğretmenlik kadar önemlidir. [1]
Finlandiya’da okul liderleri öğretmenlerden seçilir. Bir eğitim sisteminde iyi eğitim almış başarılı öğretmenlerin yanında, eğitim performansının başarılı ve tutarlı bir şekilde devam etmesi için okul düzeyinde iyi bir profesyonel liderlik gerekir.
Bazı ülkelerde işletme zihniyetinin hem verimliliği arttıracağı hemde performansı geliştireceği düşünülerek, eğitimci olmayan kişilerin okulları yönetmesine izin verilmektedir. Benzer şekilde Yerel Eğitim Yetkilileri ve İdareciler, öğretmenlik ve okul yönetimi ile ilgili tecrübesiz kişilerdir. Finlandiya’da eğitim belediyenin sorumluluğundadır. Okulların bağlı olduğu belediyenin ilgili birimleri, istisnasız eğitim alanında tecrübeye sahip profesyonel eğitim liderlerinin elindedir. Bu durum, okullar ve eğitim yönetimi arasında iletişimi artırmak ve güven inşa etmek için önemli bir faktördür.
Finlandiya’da okul müdürleri yönettikleri okulda öğretmenlik yapabilecek niteliktedir ve öğretmen olarak güçlü bir geçmişe sahip olmak zorundadır. Aynı zamanda, Finlandiya’da üniversitelerde verilen eğitim yönetimi ve liderliği ile ilgili akademik çalışmalarını başarılı bir şekilde tamamlamaları gerekir. Bu durum, bu özelliklere sahip olmayan bir şirket CEO'sunun ya da emekli bir genelkurmayın okul yönetemeyeceği anlamına gelmektedir. İstisnasız her okul müdürü, kanıtlanmış liderlik yetkinlikleri ve uygun bir kişiliği olan deneyimli bir öğretmendir. Birçok okulda müdürler her hafta az sayıda derse girmektedir.
Pedagojik liderlik Finlandiya’da profesyonel okul liderliğinin kilit alanlarından biridir. Öğretmenler liderlik vizyonlarına güvenirler ve müdürler de öğretmenlerin çalışmalarını anlar ve onlara güvenirler. Bu nedenle yabancı gözlemcilerin de şahit olduğu üzere, Finlandiya okullarında liderlik ve yönetim informal ama verimlidir (Hargreaves, Halasz & Pont, 2008). [2]
1990’lardan önce okul müdürü olmak genellikle başarılı bir öğretmen olmanın mükafatıydı. Ancak bazı durumlarda oldukça genç bir öğretmen de bir okul lideri olarak atanabiliyordu. Okullardaki açık müdür pozisyonu doldururken liderlik deneyimine ya da niteliklerine nadiren bakılıyordu. Ayrıca okul müdürlerinin, bugün olduğu gibi yönetim, mali yönetim veya politik konularda uzman olması gerekmiyordu. 1990'ların başlarında bu durum hızlı bir şekilde değişti.
Bu değişimin önemli sebeplerinden biri de 1990’ların ilk yıllarında Finlandiya’yı diğer batı ülkelerine göre daha derinden etkileyen beklenmedik mali krizdi. Okul müdürleri ilerideki bütçe kesintilerini nasıl belirleyecekleri konusunda belediyelerin işlevsel kolları oldular. Finlandiya’da okul müdürleri kendilerini, daralan piyasa yapısına göre şirketlerini düzenlemeleri gereken CEO’lar ile benzer bir durumda buldular.
Okul müdürlüğüyle ilgili bu nostaljik İmaj değişmişti. Eğitimle ilgili başlıca değişiklikler -1994’teki müfredat reformu gibi- okul müdürlerinin mesleki tutum ve pedagojik liderliği nedeniyle başarılı bir şekilde uygulanmıştır. O günden beri Finlandiya’daki bu liderler topluluğu eğitim politikalarının şekillendirilmesinde ve okulların geliştirilmesinde öğretmenlerin, öğrencilerin ve toplumun ihtiyaçlarını dile getiren önemli bir ses olmuştur. Bu tecrübelerden yola çıkarak Finlandiya’da pedagojik liderliğin merkezi rolünü zayıflatan piyasa temelli eğitim reformlarının hayata geçirebileceğini hayal etmek zordur. okul müdürleri bu tür girişimler ile okul refahı arasında arabuluculuk yapan ilk kişidir.[3]
[1] Finlandiya Eğitim Devrimi, Pasi Shalbberg, s.177
[2] age, S.166,
[3] age, s.167
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.